1 Do Koryntian

 

Pierwszy list do Koryntian

 

1. Paweł, powołany przez wolę Boga apostoł Jezusa Chrystusa oraz brat Sostenus, 2 do zgromadzenia wybranych Boga, które jest w Koryncie, uświęconym * w Jezusie Chrystusie, powołanym świętym, razem ze wszystkimi, co wzywają - w każdym ich oraz naszym miejscu ** - Imienia Pana naszego Jezusa Chrystusa; 3 łaska wam i pokój od Boga, naszego Ojca oraz Pana Jezusa Chrystusa.

4 Zawsze dziękuję za was mojemu Bogu z powodu danej wam w Jezusie Chrystusie łaski Boga, 5 że zostaliście w nim uczynieni bogatymi, w każdym słowie oraz wszelkim wyższym poznaniu *, 6 w miarę tego jak zostało w was utrwalone * świadectwo Chrystusa. 7 Tak, że nie jesteście słabszymi w żadnym darze, wyczekując objawienia * naszego Pana, Jezusa Chrystusa. 8 Tego, który was też umocni aż do końca, jako wolnych od zarzutów * w dniu Pana naszego Jezusa Chrystusa. 9 Wierny jest Bóg, przez którego zostaliście powołani do wspólnoty * Jego Syna, a naszego Pana - Jezusa Chrystusa.

10 Ale proszę was, bracia, przez Imię naszego Pana Jezusa Chrystusa, abyście wszyscy to samo mówili i nie było między wami rozłamów *, ale byście byli wyposażeni w tę samą myśl oraz w ten sam cel. 11 Gdyż przy domownikach Chloe zostało mi o was dowiedzione, moi bracia, że są między wami spory *. 12 A mówię to, ponieważ każdy z was powiada: Ja jestem Pawła, ja Apollosa, zaś ja Kefasa; a ja Chrystusa. 13 Czy Chrystus jest podzielony *? Czy został za was ukrzyżowany Paweł, lub w imię Pawła zostaliście ochrzczeni? 14 Dziękuję Bogu, że nikogo z was nie ochrzciłem z wyjątkiem Kryspusa i Gajusa, 15 aby ktoś nie powiedział, że zostaliście ochrzczeni względem mego imienia. 16 A, ochrzciłem też dom Stefonasa; nadto nie wiem, czy kogoś innego ochrzciłem. 17 Bowiem Chrystus nie posłał mnie chrzcić - ale głosić Dobrą Nowinę. Nie w życiowej mądrości * słowa, aby nie został zniweczony krzyż Chrystusa.

18 Gdyż słowo krzyża jest głupotą * dla tych, co giną; ale dla nas, którzy jesteśmy ratowani, jest mocą Boga. 19 Ponieważ jest napisane: Zniszczę mądrość mądrych, a rozum * rozumnych odrzucę. Izajasz 29,11; Abdiasz 8 20 Gdzież jest mądry? Gdzie uczony w Piśmie? Gdzie badacz tego wieku? Czyż Bóg nie uczynił głupią mądrości tego świata? 21 Bo skoro świat, przez mądrość, nie poznał Boga w mądrości Boga - Bóg postanawia * zbawić wierzących poprzez głupotę ogłaszania. 22 Więc kiedy Żydzi żądają znaków, a Grecy szukają życiowej mądrości, 23 my ogłaszamy Chrystusa ukrzyżowanego, dla Żydów pewnie obrazę *, zaś dla Greków głupotę; 24 ale dla samych powołanych, zarówno Żydów jak i Greków - Chrystusa, przejaw mocy * Boga oraz mądrości Boga. 25 Ponieważ niedorzeczne Boga jest mądrzejsze od ludzi, a słabe Boga jest silniejsze od ludzi.

26 Popatrzcie na wasze powołanie, bracia, że niewielu jest mądrych według ciała wewnętrznego *, niewielu silnych, niewielu szlachetnie urodzonych. 27 Ale Bóg wybrał sobie to głupie świata, aby zawstydzić mądrych; Bóg też wybrał sobie to słabe świata, aby zawstydzić silne. 28 Bóg także wybrał sobie to nisko urodzone świata, zlekceważone, to nieistniejące, by wniwecz obrócić istniejące; 29 aby się nie przechwalała * wobec Niego żadna cielesna natura. 30 Ale wy jesteście z * Niego w Jezusie Chrystusie, który stał się dla nas mądrością ** od Boga, sprawiedliwością, lecz także uświęceniem i odkupieniem, 31 aby było, jak jest napisane: Kto się przechwala - w Panu niech się przechwala. Jeremiasz 9,23

 

*1,2 co znaczy: będących świętymi (oddzielonymi, czystymi); odłączonych, jako poświęconych Bogu

**1,2 także: okolicy, okazji, sposobności

*1,5 także: wiedzy, mądrości

*1,6 także: umocnione, potwierdzone

*1,7 także: odkrycia, odsłonięcia, wyjawienia

*1,8 także: nienagannych, niespornych

*1,9 także: związku, połączenia, uczestnictwa

*1,10 także: rozdarć, niezgodności poglądów

*1,11 także: kłótnie, walki

*1,13 także: rozbity, rozczłonkowany, podzielony na obozy

*1,17 także: zręczności, wiedzy, uczoności

*1,18 także: szaleństwem

*1,19 także: inteligencję, wiedzę, znajomość

*1,21 także: jest gotowy, chce

*1,23 także: zgorszenie

*1,24 także: cudu, znaczenia

*1,26 także: osobowości opartej na cielesnej naturze, cielesnej natury

*1,29 także: chełpiła, chlubiła

*1,30 także: z powodu, od

**1,30 także: umiejętnością życia, wiedzą, nauką

 

2. A ja, bracia, kiedy do was przyszedłem oraz zwiastowałem wam świadectwo Boga, nie przyszedłem z powodu wybitności * mowy lub mądrości. 2 Gdyż postanowiłem nie widzieć niczego TR w was, za wyjątkiem Jezusa Chrystusa i to ukrzyżowanego. 3 Ja zatem, pojawiłem się przy was w słabości, w bojaźni i w wielkim drżeniu, 4 zaś moje słowo oraz kazanie nie było w ujmujących słowach mądrości ludzi, ale w dowodzie Ducha i mocy, 5 aby wasza wiara nie była w mądrości ludzi, ale w mocy Boga.

6 Przez dojrzałych * mówimy mądrość; ale nie mądrość tego świata **, ani władców tego świata **, którzy się wniwecz obracają; 7 ale w tajemnicy mówimy mądrość Boga, tą, co jest zakryta, którą Bóg przed wiekami przeznaczył dla naszej chwały; 8 której nikt z władców tego świata nie poznał, bo gdyby poznali, to by nie ukrzyżowali Pana chwały. 9 Lecz mówimy jak jest napisane: Czego oko nie ujrzało i ucho nie usłyszało, i do serca człowieka nie weszło, to przygotował Bóg tym, co Go miłują. Izajasz 64,4 10 Bóg nam to objawił przez swojego Ducha; bo Duch bada wszystko, także głębie * Boga. 11 Bo któż z ludzi zna te * człowieka, jeśli nie duch człowieka, co w nim jest? Także tych  * Boga nikt nie poznał, tylko Duch Boga. 12 Ale my nie otrzymaliśmy ducha świata, ale Ducha od Boga, byśmy znali te rzeczy darowane nam przez Boga; 13 o których też mówimy nie w wyuczonych słowach ludzkiej mądrości - ale w nauczonych przez Ducha Świętego, porównując * duchowe do duchowych. 14 Zaś człowiek zmysłowy nie przyjmuje tych Ducha Boga, bo są mu głupotą i nie może zrozumieć, że są badane * duchowo. 15 Ale duchowy bada wszystko, zaś sam nie jest osądzany * z powodu ** niczego. 16 Bowiem kto poznał myśl * Pana, kto Go pouczy? A my mamy sposób myślenia * Chrystusa.

 

*2,1 także: wyniosłości, zwierzchnictwa, władzy, godności

*2,6 także: dorosłych, w pełni ukształtowanych

**2,6 także: pokolenia, doczesności, wieku

*2,10 także: ogromy

*2,11 w manuskryptach - rodzajnik

*2,13 także: łącząc, zestawiając, tłumacząc

*2,14 także: osądzane, oceniane

*2,15 jak *2,14

**2,15 także: na skutek

*2,16 także: rozum, intelekt, mądrość, usposobienie, sposób myślenia

 

3. Także ja, bracia, nie mogłem wam mówić jako duchowym, ale jako wewnętrznie cielesnym, jak niemowlętom w Chrystusie. 2 Napoiłem was mlekiem - nie pożywieniem, bo jeszcze nie byliście w stanie, ale i teraz jeszcze nie możecie, 3 bo wewnętrznie jesteście jeszcze cieleśni. Gdyż wśród was: Zazdrość *, kłótnia ** i podział ***. Czyż nie jesteście wewnętrznie cieleśni i żyjecie według cielesnego człowieka? 4 Bo gdy ktoś mówi: Ja jestem Pawła, a drugi: Ja Apollosa, czyż nie jesteście wewnętrznie cieleśni? 5 Kim więc, jest Paweł? A kim Apollos? Tylko inaczej sługami, przez których uwierzyliście, oraz tymi, jak Pan każdemu dał. 6 Ja zaszczepiłem, Apollos podlewał, ale wzrost dał Bóg. 7 Tak, że ani ten, co zaszczepia nie jest kimś, ani ten, co podlewa - ale Bóg, który daje wzrost. 8 Ale ten, co zaszczepia oraz ten, co podlewa są jednym i każdy weźmie swoją zapłatę * według własnego trudu. 9 Gdyż jesteśmy pomocnikami Boga; polem * Boga, jesteście budowlą Boga.

10 Według łaski Boga, która została mi dana, założyłem fundament podobnie jak mądry budowniczy, lecz kto inny na nim buduje. Ale niech każdy uważa jak nadbudowuje. 11 Gdyż innego fundamentu nikt nie może położyć, na równi z tym, co jest ustanowiony i którym jest Jezus Chrystus. 12 A czy ktoś na tym fundamencie nadbudowuje złotem, srebrem, kosztownymi kamieniami, drewnem, sianem, słomą, 13 każdego praca stanie się jawna, bo w ogniu zostanie objawiona; gdyż ów dzień *  pokaże i ogień wypróbuje jaką jest praca. 14 Jeśli czyjaś praca pozostanie - ta, którą nadbudował - ten otrzyma nagrodę. 15 Jeśli czyjaś praca spłonie - ten poniesie stratę; jednak on sam będzie zbawiony, ale tak tylko jak wśród * ognia. 16 Nie wiecie, że jesteście Świątynią Boga oraz że Duch Boga w was mieszka? 17 A jeśli ktoś skaża * Świątynię Boga - tego Bóg niszczy, bowiem przybytek Boga, którym wy jesteście, jest święty.

18 Niech nikt nie zwodzi samego siebie; jeśli ktoś między wami uważa, że jest mądry na tym świecie, niech się stanie głupi *, aby mógł stać się mądrym. 19 Bo mądrość tego świata jest głupotą u Boga, ponieważ jest napisane: Ten, który łapie mądrych w ich chytrości  *. Job 5,13 20 I znowu: Pan poznaje dyskusje * mądrych, że są próżne  **. Psalm 94,11 21 Tak, że niech się nikt nie przechwala między ludźmi; bo wszystko jest wasze, 22 czy Paweł, czy Apollos, czy Kefas, czy świat, czy życie, czy śmierć, czy rzeczy nastałe obecnie, czy te, co mają nastąpić; wszystko jest wasze; 23 zaś wy Chrystusa, a Chrystus Boga.

 

*3,3 także: gwałtowność, zawiść

**3,3 także: spór, walka, niezgoda

***3,3 także: bunt

*3,8 także: nagrodę, karę

*3,9 także: posiadłością ziemską

*3,13 także: czas, termin

*3,15 także: z powodu

*3,17 także: gubi, pustoszy, gwałci, niszczy

*3,18 także: niedorzeczny

*3,19 także: przebiegłości, nikczemności, podstępności, złośliwości

*3,20 także: myśli, opinie, rozważania

**3,20 także: głupie, bezużyteczne, puste

 

4. Tak tylko niech nas człowiek uważa - jako poddanych Chrystusa i szafarzy tajemnic Boga. 2 Wśród szafarzy już tutaj jest wymagane *, aby każdy mógł być znaleziony wiernym **. 3 A dla mnie jest za najmniejszą sprawę, gdybym przez was miał zostać oceniony, albo przez ludzki trybunał. Przecież ani nie osądzam samego siebie, 4 gdyż niczego we mnie nie mogę zobaczyć - lecz nie w tym jestem uznany za sprawiedliwego; zaś tym, który mnie ocenia, jest Pan. 5 Tak, że nie osądzajcie czegoś przed czasem, aż przyjdzie Pan, który oświetli * sekretne ciemności oraz wyjawi zamiary ** serc; a wtedy każdy będzie miał uznanie od Boga. 6 Zaś dla was, bracia, na mnie i Apollosa przeniosłem * tamte sprawy, abyście się wśród nas nauczyli, niczego nie rozumieć ** ponad to, co jest napisane. By w stosunku do innego brata, ani jeden się nie nadymał próżnością nad drugiego. 7 Bowiem kto cię oddziela? A co masz, czego nie wziąłeś? Zaś jeśli wziąłeś, dlaczego się przechwalasz, jakbyś nie wziął? 8 Jesteśmy już nasyceni *, już się wzbogaciliście; bez nas panujecie, i obyście naprawdę królowali, i abyśmy my razem z wami panowali. 9 Gdyż myślę, że nas, apostołów, Bóg najlichszymi obwołał, jakby skazanymi na śmierć, bo staliśmy się widowiskiem dla świata, aniołów i ludzi. 10 Myśmy głupi z powodu * Chrystusa - zaś wy mądrzy ** w Chrystusie; myśmy słabi - zaś wy silni; wy wspaniali *** - zaś my pogardzani. 11 W tej chwili, aż do tej pory, i łakniemy, i pragniemy, i jesteśmy nadzy, i jesteśmy policzkowani, i jesteśmy wędrowcami, 12 pracujemy zarabiając własnymi rękami; znieważani - błogosławimy, prześladowani - wytrzymujemy, 13 obrzucani oszczerstwami - wzywamy *; staliśmy się jakby odpadkami ** tego świata, śmieciami wszystkich, aż do teraz.

14 Piszę to, nie aby was zawstydzić, lecz przemawiając do rozumu *, jako moim umiłowanym dzieciom. 15 Bo choćbyście mieli bardzo dużo nauczycieli * w Chrystusie, ale macie niewielu rodziców; bowiem, przez Ewangelię, ja was wydałem w Jezusie Chrystusie.

16 Zatem zachęcam was - stawajcie się moimi naśladowcami. 17 Z tego powodu posłałem wam Tymoteusza, który jest moim umiłowanym dzieckiem oraz wiernym w Panu; ten wam przypomni moje drogi * w Chrystusie, jak wszędzie, w każdym zgromadzeniu wybranych nauczam. 18 Ale ponieważ ja do was nie przychodzę, niektórzy nadęli się próżnością. 19 Lecz przyjdę do was szybko, jeśli Pan zechce, i poznam, nie mowę tych nadętych - ale moc. 20 Bowiem Królestwo Boga nie przejawia się w mowie - ale w mocy. 21 Co chcecie? Mam do was przyjść przy pomocy pastuszego kija, czy w duchu miłości i łagodności?

 

*4,2 także: pożądane, badane

**4,2 także:  mającym wiarę, godnym zaufania

*4,5 także: wyjawi, obwieści, objaśni

**4,5 także: cele, wole, zgody

*4,6 także: zastosowałem, przekształciłem

**4,6 także: myśleć, sądzić, mniemać, wiedzieć, być świadomym, mieć na celu

*4,8 także: napełnieni, zadowoleni

*4,10 także: dla, dzięki, przez

**4,10 także: rozumni, rozsądni, roztropni

***4,10 także: sławni, szanowani, cieszący się uznaniem, znakomici, zaszczytni

*4,13 także: zapraszamy, zachęcamy, pobudzamy, prosimy

**4,13 także: wyrzutkami, śmieciami, brudami

*4,14 także: napominając, ostrzegając

*4,15 także: odprowadzających do szkoły

*4,17 także: nauki

 

5. Ogólnie słychać o cudzołóstwie między wami i to o takim cudzołóstwie, które nawet wśród pogan nie jest nazywane *; że ktoś ma żonę ojca. 2 A wy jesteście nadęci próżnością oraz wcale, bardziej się nie smucicie, aby spośród was pozbyć * się sprawcy tego czynu? 3 Bo oto ja, będąc nieobecny ciałem, ale obecny duchem, więc jak gdyby będąc obecny - już oddzieliłem * tego, który tak to uczynił, 4 w Imieniu Pana naszego Jezusa Chrystusa. Zbierzcie was i mojego ducha, oraz z mocą naszego Pana Jezusa Chrystusa, 5 oddajcie * takiego szatanowi na zniszczenie ** cielesnej natury, aby duch mógł zostać zachowany przy życiu w dniu Pana Jezusa. 6 Nie jest szlachetna ta wasza chluba. Nie wiecie, że mało znaczący kwas całe ciasto zakwasza? 7 Wyczyśćcie dawny kwas, abyście byli nowym ciastem, w miarę tego jak jesteście przaśni *; gdyż i na naszą Paschę ** Chrystus za nas został zabity na ofiarę. 8 Tak, że powinniśmy świętować nie w starym kwasie zła * i niegodziwości **, ale w przaśnikach *** czystości **** i prawdy. 9 Napisałem wam w liście, aby się nie mieszać * z nierządnymi. 10 Ale nie z nierządnymi tego świata w ogóle, lub chciwcami, rabusiami, czy też z bałwochwalcami - gdyż bylibyście zobowiązani zaraz wyjść ze świata. 11 Ale teraz wam napisałem, aby się nie mieszać w takim przypadku, gdyby ktoś, nazywając się bratem - był nierządnym, chciwcem, lub bałwochwalcą, albo rzucającym obelgi, czy też pijakiem lub rabusiem; aby z takim i razem nie jeść. 12 Gdyż po co mi oddzielać * tych z zewnątrz? Czyż nie wy oddzielacie tych wewnątrz? 13 Zaś tych z zewnątrz osądzi Bóg. Pozbądźcie się * niegodziwca spośród was samych.

 

*5,1 składniej: nie ma nazwy

*5,2 także: podnieść do góry

*5,3 także: rozsądziłem, postanowiłem

*5,5 także: wydajcie, przekażcie, pozostawcie

**5,5 także: ruinę, zagładę

*5,7 co znaczy: nie zakwaszeni

**5,7 co znaczy: Ominięcie (od gniewu)

*5,8 także: występku, krzywdy, cierpienia

**5,8 także: łajdactwa

***5,8 dosłownie: w przaśnych

****5,8 także: prawości, szczerości

*5,9 także: łączyć, utrzymywać stosunki

*5,12 także: badać, sądzić, oceniać, rozstrzygać, postanawiać

*5,13 także: podnieście do góry

 

6. Ktoś z was się odważa, mając sprawę przeciw drugiemu, sądzić się przed niesprawiedliwymi, a nie przed świętymi? 2 Czyż nie wiecie, że święci będą sądzić świat? A jeśli świat jest przez was sądzony, czy jesteście niegodni najmniejszych sądów? 3 Nie wiecie, że będziemy sądzić aniołów, a cóż dopiero sprawy doczesne? 4 Zatem jeśli macie doczesne rozstrzygnięcia, to jako sędziów sadzajcie tych zlekceważonych * w zgromadzeniu wybranych. 5 Ku zawstydzeniu wam to mówię. Tak dalece nie ma pomiędzy wami, między tymi, co są w środku, żadnego mądrego, który będzie mógł rozsądzić swojego brata? 6 A brat sądzi się z bratem, i to przed niewierzącymi *? 7 Zatem już to, rzeczywiście, jest wśród was niepowodzeniem, że macie sądy sami z sobą. Czemu raczej nie znosicie krzywdy? Czemu raczej nie dajecie się obrabować? 8 Ale to wy krzywdzicie oraz dopuszczacie się oszustwa, i to względem braci. 9 Czyż nie wiecie, że niesprawiedliwi nie odziedziczą Królestwa Boga? Nie prowadźcie na manowce; ani rozpustnicy, ani bałwochwalcy, ani cudzołożnicy, ani zmysłowi *, ani mężołożnicy **, 10 ani oszuści *, ani chciwcy, ani pijacy, ani rzucający obelgi, ani rabusie nie odziedziczą Królestwa Boga. 11 A tacy niektórzy byli; ale się obmyliście, ale zostaliście uświęceni, ale zostaliście uznani za sprawiedliwych w Imieniu Pana Jezusa i w Duchu naszego Boga. 12 Wszystko mi wolno, ale nie wszystko jest pożyteczne; wszystko mi wolno, ale ja nie będę pod władzą * z powodu ** czegoś ***. 13 Pokarmy są dla brzucha, a brzuch dla pokarmów; ale Bóg i to, i tamte wniwecz obróci. Zaś ciało nie jest dla cudzołóstwa, ale dla Pana, a Pan dla ciała. 14 Zaś Bóg i Pana wskrzesił, i nas obudzi dzięki swej mocy. 15 Nie wiecie, że wasze ciała są członkami Chrystusa? Zatem, czy po podniesieniu do góry członków Chrystusa, mam je uczynić członkami prostytutki? Nie może być! 16 Lub nie wiecie, że kto się łączy z prostytutką, jest z nią w czasie złączenia jednym ciałem? Bo mówi: Dwoje będą ku jednej, cielesnej naturze. I Mojżesza 2,24 17 Zaś kto się łączy z Panem, jest z nim w czasie złączenia jednym Duchem. 18 Wystrzegajcie się prostytucji. Wszelki grzech, który mógłby uczynić człowiek jest na zewnątrz * ciała; zaś kto  uprawia prostytucję grzeszy co do własnego ciała. 19 Czyż nie wiecie, że wasze ciało jest świątynią Ducha Świętego, który jest w was i którego macie od Boga? I nie jesteście was samych, 20 gdyż zostaliście kupieni dla szacunku *; zatem wynoście Boga w waszym ciele i w waszym duchu, które są Boga.

 

*6,4 także: za nic uważanych

*6,6 także: nie budzącymi zaufania

*6,9 także: rozwiąźli, miękcy, delikatni

**6,9 także: homoseksualiści

*6,10 także: złodzieje

*6,12 także: będę miał władzy

**6,12 także: na skutek, wśród

***6,12 także: kogoś

*6,18 także: bez, poza, oprócz

*6,20 także: zaszczytu, nagrody, godności

 

7. A o tym, co mi napisaliście: Szlachetnie jest dla człowieka nie dotykać niewiasty; 2 ale z powodu prostytucji *, niech każdy ma swoją żonę, a każda kobieta niech ma swojego męża. 3 Mąż niech oddaje żonie winną życzliwość, i podobnie też żona mężowi. 4 Nie żona włada własnym ciałem - ale mąż; i podobnie, także nie mąż włada własnym ciałem - ale żona. 5 Nie pozbawiajcie się wzajemnie; chyba, że z uzgodnienia, do czasu, aby oddać się modlitwie i poście, a potem znowu razem się zejdźcie, aby was szatan nie doświadczył z powodu waszego braku opanowania *. 6 Lecz mówię to z wyrozumiałości, a nie z powodu nakazu. 7 Chciałbym też, żeby wszyscy ludzie byli tacy jak ja; ale każdy ma własny dar od Boga, ten taki, a ten tylko taki.

8 Więc mówię nieżonatym i wdowcom, że jest im szlachetnie, jeśli mogą trwać * jak i ja. 9 A jeśli nie panują nad sobą, niech zawrą małżeństwo, bo lepiej jest się zaślubić, niż być roznamiętnionym *. 10 Zaś zaślubionym nakazuję, nie ja, ale Pan, by kobieta nie odłączała się od mężczyzny. 11 A jeśli chciała się odłączyć, niech trwa niezamężna, lub niech się pojedna z mężem; a mąż niech nie odrzuca żony. 12 Zaś pozostałym ja mówię, nie Pan; jeżeli jakiś brat ma niewierzącą żonę, a ta zgadza się z nim żyć, niech jej nie odrzuca. 13 A jeśli jakaś żona ma niewierzącego męża, a on zgadza się z nią żyć, niechaj go nie odrzuca. 14 Bowiem niewierzący mąż jest uświęcony w * żonie, a niewierząca żona jest uświęcona w mężu; gdyż inaczej wasze dzieci byłyby nieczyste, a teraz są święte *. 15 Zaś jeśli niewierzący się odłącza, niech się odłącza, w takich przypadkach brat albo siostra nie jest poddanym *; jednak Bóg was powołał w pokoju. 16 Bo, co ty wiesz kobieto? TR Czy ocalisz męża od śmierci *? Albo, co ty wiesz mężczyzno? TR Czy ocalisz żonę od śmierci *? 17 Lecz tylko tak, jak każdemu Bóg przeznaczył i jak każdego Pan powołał - tak niech żyje; tak to też porządkuję * we wszystkich zborach. 18 Został ktoś powołany jako obrzezany? Niech nie naciąga sobie napletka. Został ktoś powołany w nieobrzezaniu? Niech się nie obrzezuje. 19 Samo obrzezanie jest niczym oraz nieobrzezanie jest niczym, ale zachowywanie * poleceń Boga. 20 Niech każdy trwa w tym powołaniu, w którym został powołany. 21 Zostałeś powołany jako niewolnik? Niech cię to nie martwi; ale jeśli możesz być wolny, to raczej z tego korzystaj. 22 Bo powołany w Panu niewolnik - jest wolnym Pana; podobnie, powołany wolnym - jest niewolnikiem Chrystusa. 23 Dla zaszczytu * zostaliście kupieni; nie stawajcie się niewolnikami ludzi. 24 Każdy, w czym został powołany, bracia, w tym niechaj trwa przy Bogu.

25 Zaś odnośnie dziewic * nie mam nakazu Pana; ale wydaję opinię, ponieważ gdy od Pana dostąpiłem litości **, pozostaję człowiekiem godnym zaufania ***. 26 Uważam więc, że jest to stosowne dla człowieka z powodu nastałego obecnie utrapienia, że tak jest szlachetnie. 27 Jesteś związany z żoną? Nie szukaj rozwiązania *. Jesteś uwolniony od żony? Nie szukaj kobiety. 28 Zaś jeśli się zaślubisz - nie zgrzeszyłeś; a jeśli panna się zaślubi - nie zgrzeszyła; ale tacy będą mieć utrapienie w ciele wewnętrznym, a ja was oszczędzam. 29 I mówię to, bracia, gdyż pozostały czas jest skrócony; w końcu po to, aby i ci, co mają żony - byli jak nie mający; 30 a ci, co płaczą - jak nie płaczący; a ci, co się radują - jak się nie radujący; a ci, co kupują - jak nie posiadający *; 31 a ci, co posługują się światem - jak go nie używający; bowiem przemija forma * tego świata. 32 A chcę, byście TR byli bez trosk. Nieżonaty zajmuje się tymi sprawami, które są Pana - jak zadowolić Pana; 33 zaś żonaty zajmuje się tymi świata - jak zadowolić żonę. 34 Panna i mężatka tworzą dwa obozy. Niezamężna zajmuje się tymi Pana, aby mogła być czysta ciałem i duchem; zaś poślubiona zajmuje się tymi świata, aby mogła zadowolić męża. 35 A mówię to, odnośnie TR bycia pożytecznym; nie by nałożyć wam sidło, ale dla ustawicznej znakomitości i wytrwałości przy Panu. 36 Jeśli ktoś uważa, że niewłaściwie się zachowuje wobec swojej panny - gdyby była się starzejącą, oraz tak musiało się stać - niech czyni co chce, nie zgrzeszy; niech się poślubiają. 37 A kto niewzruszenie postanowił w sercu, nie mając konieczności, ale mając władzę nad własną wolą, i rozstrzygnął to w swoim sercu, aby strzec swojej dziewicy - szlachetnie uczyni. 38 Tak, że dobrze czyni ten, kto swą pannę wydaje za mąż; ale lepiej czyni ten, kto nie wydaje za mąż. 39 Żona jest związana zwyczajem * do tego czasu, jej mąż żyje; a jeśli zasnął **, jest wolna dla tego, z którym chce zostać zaślubioną, ale jedynie w Panu. 40 Zaś jest błogosławioną *, jeśliby wytrwała w ten sposób, w zgodzie z moją radą; a uważam, że ja także mam Ducha Boga.

 

*7,2 także: nierządu

*7,5 także: niemocy, braku siły

*7,8 także: pozostać w tym samym stanie

*7,9 także: płonąć, być podnieconym, być wypalanym

*7,14 także: przy, przez

**7,14 co znaczy: czyste i oddzielone

*7,15 także: niewolnikiem

*7,16 także: uratujesz, zbawisz

*7,17 także: nakazuję

*7,19 także: strzeżenie, przestrzeganie

*7,23 także: szacunku, honoru, wartości

*7,25 także: panien

**7,25 także: miłosierdzia

***7,25 także: wiernym, wierzącym, mającym wiarę

*7,27 także: uwolnienia, rozwodu

*7,30 także: zatrzymujący, zawładniający

*7,31 także: kształt, postać

*7,39 także: prawem

**7,39 także: umarł

*7,40 także: szczęśliwą

 

8. Zaś o rzeczach ofiarowanych wizerunkom * wiemy, że wszyscy mamy wyższe poznanie **. Wyższe poznanie nadyma próżnością, a miłość buduje ***. 2 Ale jeśli ktoś uważa, że coś wie * - jeszcze nic nie wie, jak należy wiedzieć. 3 A jeśli ktoś miłuje Boga, ten jest od * Niego przekonany. 4 Zatem odnośnie pokarmów ofiarowanych wizerunkom wiemy, że wizerunek * na świecie jest niczym i że nikt nie jest Bogiem, tylko Jeden. 5 A jeśli nawet - czy to w Niebie, czy na ziemi - są nazywani bogami, czyli jak gdyby są liczni bogowie oraz liczni panowie; 6 ale dla nas jest jeden Bóg Ojciec, z którego wszystko, a my dla * Niego, i jeden Pan Jezus Chrystus, przez ** którego wszystko, a my przez ** Niego. 7 Ale nie we wszystkich jest wyższe poznanie; a niektórzy, z ich sumieniem, aż do teraz jedzą to, jak gdyby ofiarowane wizerunkom, zaś ich sumienie - będąc chore - jest splamione *. 8 Choć pokarm nas nie postawi przy Bogu; ani wtedy, gdy nie zjedliśmy, ani TR wtedy, kiedy zjedliśmy; zatem nie pozostajemy w tyle. 9 Ale uważajcie, by przypadkiem ta wasza wolność nie stała się zgorszeniem * słabych. 10 Gdyż jeśli ktoś by cię ujrzał - a masz wyższe poznanie - gdy zajmujesz miejsce przy stole w świątyni bałwana, czyż sumienie tego, który jest  słabym, nie nabierze śmiałości do jedzenia potraw ofiarowanych wizerunkom? 11 Bo ten słaby, dla którego umarł Chrystus, jest zagubiony w twoim wyższym poznaniu. 12 I tak, stając się winnym * względem braci oraz raniąc ich chore sumienie, stajecie się winni względem Chrystusa. 13 Dlatego jeśli potrawa gorszy mojego brata, nie powinienem jeść mięsa aż do wieczności, abym nie zgorszył mojego brata.

 

*8,1 także: ofiarach bałwochwalczych

**8,1 także: mądrość (od Boga)

***8,1 także: podnosi, ulepsza, opiera coś na czymś, nabiera śmiałości

*8,2 ; *8,3 także: zna, umie, potrafi

**8,3 także: na skutek, wśród

*8,4 także: obraz, figura, posąg, bałwan

*8,6 także: ku

**8,6 także: dla, z powodu, wśród

*8,7 także: skażone, zepsute, zdemoralizowane

*8,9 także: przyczyną potknięcia, przeszkodą, obrazą, skaleczeniem

*8,12 także: grzesząc, chybiając celu

 

9. Nie jestem apostołem? Nie jestem wolny? Czy nie ujrzałem Jezusa, naszego Pana? A wy nie jesteście moim wynikiem dzieła * w Panu? 2 Choć nie byłem apostołem innych - ale jestem waszym; bo jesteście pieczęcią mojego apostolstwa w Panu. 3 Taka jest moja obrona względem tych, którzy mnie oczerniają. 4 Czyż nie mamy wolności, aby zjeść i wypić? 5 Czyż nie mamy wolności, by zabierać ze sobą siostry - kobiety *, podobnie jak pozostali apostołowie oraz bracia Pana i Kefas? 6 Czy tylko ja jeden i Barnabasz nie mamy wolności, by się nie trudzić? 7 Czy kto kiedy służy w wojsku na własnym żołdzie? Kto sadzi winnicę, a nie spożywa jej owocu? Albo kto pasie trzodę, a nie je z mleka trzody? 8 Nie z człowieka to mówię; czy i Prawo tego nie mówi? 9 Bowiem w Prawie Mojżesza jest napisane: Nie zamkniesz ust  * bykowi, który młóci. V Mojżesza 25,4 Czy Bóg się martwi o byki? 10 Czy raczej z powodu nas to mówi? Gdyż dla nas zostało napisane, że kto orze - powinien orać w nadziei, a kto młóci - młócić w nadziei, oraz według swojej nadziei uczestniczyć *. 11 Jeśli my zasialiśmy wam duchowe, czyż będzie znaczące, gdybyśmy wasze cielesne * zbierali? 12 Czy inni są uczestnikami waszej mocy *, a nie raczej my? Jednak nie posłużyliśmy się tą mocą, ale wszystko znosimy, abyśmy nie wydali jakiejś przeszkody Dobrej Nowinie Chrystusa. 13 Nie wiecie, że ci, co się trudzą przy świętych - ze świętych spożywają; a ci, co usługują ołtarzowi mają dział z ołtarzem? 14 Tak też Pan nakazał tym, co zwiastują Dobrą Nowinę, aby żyć z Ewangelii. 15 Ale ja nie potrzebowałem * żadnej z tych rzeczy. I nie napisałem tego po to, by tak się przy mnie działo; gdyż szlachetnie mi raczej umrzeć, niż żeby ktoś zniweczył moją chlubę. 16 Ponieważ nie jest mi chlubą jeśli głoszę Dobrą Nowinę, bo spoczywa na mnie ta konieczność; gdyż biada mi, jeślibym Ewangelii nie głosił. 17 Bo jeślibym to czynił z własnej woli - miałbym wynagrodzenie; zaś jeśli nie z własnej woli - to zostało mi powierzone szafarstwo. 18 Więc jakie jest moje wynagrodzenie? To, abym głosząc Dobrą Nowinę nie obciążoną kosztami - mógł wprowadzić ową Dobrą Nowinę Chrystusa, i * nie nadużył mej mocy ** w Ewangelii.

19 Bo będąc wolnym od wszystkich, samego siebie uczyniłem niewolnikiem wszystkich, abym większą ilość pozyskał. 20 I stałem się dla Żydów jako Żyd, abym Żydów pozyskał; dla tych pod Prawem - jakby będący pod Prawem, abym tych pod Prawem pozyskał; 21 a dla tych będących bez Prawa * - jakby będący bez Prawa, nie będąc bez Prawa Boga, lecz pod Prawem Chrystusa, abym bezbożnych pozyskał. 22 Stałem się dla chorych jakby chory, abym chorych pozyskał. Wszystkim jestem wszystkim, abym w każdym wypadku jakichś wyratował. 23 A to czynię dla Ewangelii, abym stał się jej współuczestnikiem.

24 Nie wiecie, że ci, co biegną na stadionie - wszyscy biegną, ale jeden bierze * nagrodę? Tak biegnijcie abyście pochwycili **. 25 A każdy, kto współzawodniczy, we wszystkim jest wstrzemięźliwy *; otóż tamci, aby wziąć przemijającą chwałę **, ale my wieczną. 26 Zatem ja nie biegnę tak, jak na niepewne; nie walczę na pięści tak, jak ten, który bije powietrze; 27 ale dokuczam mojemu ciału oraz je ujarzmiam, bym przypadkiem ogłosiwszy innym, sam nie stał się niezdatny *.

 

*9,1 także: czynem, korzyścią

*9,5 także: żony

*9,9 także: nałożysz kagańca

*9,10 także: być częścią, wspólnie spożywać

*9,11 dotyczące cielesnej natury

*9,12 także: wolności, władzy

*9,15 także: pragnąłem, korzystałem

*9,18 dosłownie: ku

**9,18 tak jak *9,12

*9,21 także: bezbożnych, niegodziwych

*9,24 także: ogarnia, pojmuje zmysłami, rozumie, przyjmuje

**9,24 także: pojęli, zrozumieli

*9,25 także: opanowany

**9,25 także: wieniec, nagrodę

*9,27 także: niewłaściwy

 

10. Nie chcę też, bracia, abyście nie wiedzieli, że wszyscy nasi przodkowie byli pod obłokiem oraz wszyscy przeszli przez morze. 2 Także wszyscy zostali zanurzeni * względem Mojżesza w obłoku oraz w morzu. 3 Wszyscy też zjedli tą samą strawę duchową, 4 oraz wszyscy wypili ten sam napój duchowy; bowiem pili z duchowej, towarzyszącej im Skały, a Skałą był Chrystus. 5 Ale Bóg nie nabrał upodobania w większej ich części, gdyż zostali położeni trupem na pustkowiu. 6 A te sprawy są naszymi wzorami *, byśmy nie byli tymi, co pragną zgubnych ** rzeczy, tak jak oni pragnęli. 7 Nie stawajcie się też bałwochwalcami jak niektórzy z nich, skoro jest napisane: Usiadł lud, aby zjeść i wypić oraz wstali się bawić. II Mojżesza 32,6 8 Ani nie popełniajmy cudzołóstwa *, jak niektórzy z nich cudzołożyli i padło jednego dnia dwadzieścia trzy tysiące. IV Mojżesza 25,1 - 8 9 Ani nie wystawiajmy na próbę Chrystusa, jak niektórzy z nich wystawiali i byli zgładzeni na skutek węży. IV Mojżesza 21,6 10 Ani nie narzekajcie, jak niektórzy z nich narzekali i zginęli na skutek niszczyciela. IV Mojżesza 14,36 11 A to wszystko zdarzyło się im dla wzoru oraz zostało napisane w celu naszego napomnienia; napomnienia tych, do których przyszły końce wieków. 12  Wobec tego ten, kto uważa, że mocno stoi, niech się troszczy aby nie upadł. 13 Jeszcze nie ogarnęło was doświadczenie, chyba, że ludzkie; ale wierny jest Bóg, który nie pozwoli, abyście zostali doświadczani ponad to, co jesteście w stanie unieść; ale wraz z doświadczeniem sprawi też wyjście, byście zdołali je wytrzymać.

14 Dlatego, moi umiłowani, uciekajcie od bałwochwalstwa. 15 Jako mądrym mówię; wy rozsądźcie, co mówię. 16 Czyż kielich błogosławieństwa, którym wielbimy Boga, nie jest wspólnotą krwi Chrystusa? Czyż chleb, który łamiemy, nie jest wspólnotą ciała Chrystusa? 17 Ponieważ przez jeden chleb - wielu jest w Ciele; bo wszyscy jesteśmy częścią * z powodu tego jednego chleba. 18 Patrzcie na Israela według ciała wewnętrznego; czyż ci, którzy jedzą ofiary, nie są wspólnikami ołtarza? 19 Co zatem, mówią? Że wizerunek jest czymś? Lub, że to, co ofiarowane wizerunkom, jest czymś? 20 Nie. Ale, że to, co poganie składają na ofiarę, składają na ofiarę demonom, a nie Bogu;  a nie chcę abyście byli wspólnikami demonów. 21 Nie możecie pić kielicha Pana oraz kielicha demonów; nie możecie być częścią stołu Pana i stołu demonów. 22 Czy mamy wzbudzać gniew Pana? Czy jesteśmy od Niego mocniejsi?

23 Wszystko mi wolno, ale nie wszystko jest pożyteczne; wszystko mi wolno, ale nie wszystko buduje. 24 Niech nikt nie szuka swojego, ale każdy drugiego. 25 Jedzcie wszystko, co jest sprzedawane w sklepach mięsnych, nic nie badając przez sumienie. 26 Bo Pana jest ziemia i jej zawartość. 27 Jeśli ktoś z niewierzących was zaprasza, a chcecie iść, jedzcie wszystko, co wam jest podawane, nic nie oceniając przez sumienie. 28 Ale jeśliby ktoś wam powiedział: To jest ofiarowane wizerunkom - nie jedzcie z powodu tego, który to oznajmił oraz sumienia; ponieważ Pana jest ziemia i jej zawartość. 29 Ale mówię - nie twojego sumienia, ale tego drugiego; bo czemu moja wolność ma być oceniana przez inne sumienie? 30 Skoro ja z przychylnością * spożywam, dlaczego zostaję spotwarzany za to, za co ja jestem wdzięczny? 31 Czy więc, jecie, czy pijecie, czy cokolwiek czynicie, wszystko czyńcie ku chwale Boga. 32 Nie bądźcie gorszącymi dla Żydów, Greków i dla zgromadzenia wybranych Boga. 33 Jak i ja, wszystkim się podobam we wszystkim, nie szukając swego pożytku, ale pożytku wielu, aby mogli zostać zbawieni.

 

*10,2 także: ochrzczeni

*10,6 także: odbiciami, znakami

**10,6 także: złych, podłych, obelżywych

*10,8 duchowego (bałwochwalstwa) i cielesnego

*10,17 także: jesteśmy uczestnikami, mamy udział, należymy, jemy wspólnie

*10,30 także: łaską

 

11. Stawajcie się moimi naśladowcami, tak jak i ja Chrystusa. 2 Ale pochwalam was, bracia, że pamiętacie wszystkie moje sprawy, tak jak wam przykazałem oraz zatrzymujecie * nauki. 3 I chcę abyście wiedzieli, że głową każdego mężczyzny jest Chrystus, a głową niewiasty - mąż, a głową Chrystusa - Bóg. 4 Każdy mężczyzna, który się modli lub prorokuje mając na głowie nakrycie - przynosi ujmę * swej głowie. 5 Zaś każda niewiasta, która się modli lub prorokuje z odkrytą głową - przynosi ujmę swojej głowie; bo to jest jedno i to samo z ogoleniem. 6 Gdyż jeśli niewiasta się nie nakrywa - niech się też i ostrzyże; zaś jeśli haniebnym jest dla kobiety być ostrzyżoną i ogoloną - niech się nakrywa. 7 Mężczyzna nie powinien sobie nakrywać głowy, będąc obrazem * i chwałą ** Boga; a niewiasta jest chwałą mężczyzny. 8 Ponieważ nie mężczyzna jest z kobiety, ale kobieta z mężczyzny; 9 bo nie mężczyzna został stworzony z powodu * kobiety, ale kobieta z powodu * mężczyzny. 10 Przez to niewiasta - z powodu głowy - powinna mieć oznakę  władzy dla aniołów. 11 Jednakże i TR mężczyzna bez kobiety, i kobieta bez mężczyzny w Panu. 12 Bo właśnie, jak kobieta z mężczyzny, tak i mężczyzna dla kobiety; a wszystko z Boga. 13 W was samych rozsądźcie; czy stosownym jest dla kobiety modlić się do Boga bez nakrycia? 14 I sama, wrodzona skłonność was TR uczy, że jeśli mężczyzna zapuszcza włosy, jest mu to zniesławieniem; 15 a jeżeli niewiasta zapuszcza włosy, jest to jej wspaniałością. Gdyż włos dany jest jej z powodu szaty. 16 Zaś jeśli ktoś uznaje za słuszne być kłótliwym *, my takiego zwyczaju nie mamy, ani zgromadzenie wybranych Boga.

17 A to polecając, nie pochwalam was, ponieważ nie ku doskonalszemu, ale ku gorszemu się schodzicie. 18 Bo przede wszystkim słyszę, że między wami - tymi, co się schodzicie w zborze – powstają  rozłamy, i w jakiejś części w to wierzę. 19 Gdyż muszą być pośród was podziały *, aby ci wiarygodni ** mogli stać się widocznymi między wami. 20 Zatem wy, gdy się schodzicie na to samo, nie jest to spożycie Wieczerzy Pańskiej. 21 Bo każdy się prześciga w zjadaniu swojej wieczerzy i jeden łaknie, a drugi jest pijany. 22 Jakże to? Czy nie macie domów do jedzenia i picia? Albo gardzicie zgromadzeniem wybranych Boga oraz zawstydzacie tych, co nie mają? Co mam wam powiedzieć? Mam was pochwalić? W tym nie pochwalam. 23 Gdyż ja przejąłem od Pana to, co i wam przekazałem, że Pan Jezus wśród owej nocy, której był wydawany *, wziął chleb, 24 podziękował, złamał oraz powiedział: Bierzcie *, jedzcie, to jest moje, za was łamane ciało; to czyńcie na moją pamiątkę. 25 Podobnie i kielich - po spożyciu wieczerzy - mówiąc: Ten kielich jest Nowym Przymierzem * w mojej krwi; to wywołajcie, ilekroć na moją pamiątkę pijecie. 26 Bowiem ilekroć byście jedli ten chleb oraz pili ten kielich - śmierć Pana zwiastujecie, aż do czasu, którego przyjdzie.

27 Wobec tego, kto by jadł ten chleb, albo pił kielich Pana niegodnie *, będzie winien ciała i krwi Pana. 28 Zaś człowiek niech próbuje samego siebie i niech tak tylko je z tego chleba oraz pije z tego kielicha. 29 Bo jedząc i pijąc niegodnie, je i pije dla siebie potępienie *, nie rozróżniając ciała Pana. 30 Przez to jest między wami wielu nędznych *, chorych oraz dość liczni zasypiają **. 31 A jeśli sami siebie rozsądzamy * - nie jesteśmy oceniani. 32 Zaś będąc oceniani przez Pana - jesteśmy wychowywani *, byśmy nie mogli zostać potępieni ze światem. 33 Wobec tego, moi bracia, schodząc się dla zjedzenia, czekajcie jedni na drugich. 34 A jeśli ktoś łaknie, niech je w domu, byście się nie schodzili dla oceny. Zaś inne sprawy uporządkuję, kiedy przyjdę.

 

*11,2 także: rozumiecie

*11,4 także: hańbi, zawstydza

*11,7 także: wyobrażeniem

**11,7 także: dobrym imieniem, zaszczytem, wspaniałością

*11,9 także: dla

*11,16 także: lubiącym wygrywać, ambitnym

*11,19 także: stronnictwa, odłamy

**11,19 także: godni przyjęcia, mili, doświadczeni

*11,23 także: podawany do sądu, wtrącony do więzienia, oddany w ofierze

*11,24 także: przyjmijcie, ogarnijcie, zrozumcie

*11,25 także: testamentem, umową, układem

*11,27 także: bezwartościowo

*11,29 także: oskarżenie, sąd, skazanie

*11,30 także: słabych

**11,30 także: umierają

*11,31 także: oddzielamy

*11,32 także: uczeni, ćwiczeni, karceni, poprawiani

 

12. Bracia, ale nie chcę, abyście TR nie wiedzieli odnośnie duchowych rzeczy. 2 Wiecie, że kiedy byliście poganami, byliście kierowani do niemych wizerunków, jakby będąc prowadzeni do więzienia. 3 Dlatego wyjaśniam wam, że nikt z tych, co mówią w Duchu Boga nie mówi: Jezus jest przekleństwem *. Także nikt nie może powiedzieć: Jezus jest Panem - lecz tylko w Duchu Świętym.

4 Ale są podziały darów, zaś Duch ten sam; 5 oraz różne są podziały służb, ale Pan ten sam. 6 Są też podziały czynów, ale ten sam Bóg, który działa wszystko we wszystkim. 7 A każdemu dawane jest objawienie Ducha, stosownie do współkorzyści *. 8 Bo jednemu dawane jest przez Ducha słowo mądrości; a drugiemu - w zgodzie z tym samym Duchem - słowo wyższego poznania. 9 Jednemu ufność w tym samym Duchu, a innemu dary uzdrawiań w tym Duchu. 10 Jednemu czyny mocy *, drugiemu prorokowanie, a innemu rozróżnianie duchów; zaś jeszcze innemu rodzaj języków, a drugiemu tłumaczenie języków. 11 A to wszystko wykonuje jeden i ten sam Duch, który odrębnie każdemu rozdziela, jak sobie życzy.

12 Gdyż tak jak ciało jest jedno, a ma wiele członków, zaś wszystkie członki jednego ciała, będąc licznymi, są jednym ciałem - tak i Chrystus. 13 Bo i my wszyscy w jednym Duchu zostaliśmy zanurzeni * w jedno Ciało, czy to Żydzi, czy Grecy **; czy to niewolnicy, czy wolni; oraz wszyscy zostaliśmy napojeni względem jednego Ducha. 14 Ponieważ i ciało nie jest jednym członkiem, ale wieloma. 15 Jeśli noga by powiedziała: Ponieważ nie jestem ręką, nie jestem z ciała; czyż według tego nie jest z ciała? 16 A jeśli ucho by powiedziało: Ponieważ nie jestem okiem, nie jestem z ciała; czyż według tego nie jest z ciała? 17 Gdyby całe ciało było okiem, gdzie byłby słuch? A gdyby wszystko było słuchem, gdzie byłby węch? 18 Wobec tego, Bóg ustanowił członki w ciele jak zechciał, każdy jeden z nich. 19 Zaś jeśli wszystkie byłyby jednym członkiem, gdzież byłoby ciało? 20 Zatem teraz jest wiele członków, a jedno ciało. 21 Ale oko nie może powiedzieć ręce: Nie potrzebuję ciebie; lub głowa z kolei nogom: Nie potrzebuję was. 22 A członki ciała wydające się być nędznymi, są dużo bardziej konieczne *; 23 a te, które uważamy, że są małowartościowymi dla ciała - obdarzamy większym zaszczytem; a te nieprzyzwoite - obdarzone są naszą większą troską o przyzwoitość. 24 Gdyż nasze porządne członki nie mają takiej potrzeby. Lecz Bóg tak ukształtował Ciało, że temu, co jest słabszym dał większą wartość, 25 aby nie było rozdarcia * w Ciele, ale aby członki troszczyły się same o siebie. 26 Zatem gdy cierpi * jeden członek - tego samego doznają wszystkie członki; kiedy zostaje wyniesiony jeden członek - wespół się radują wszystkie członki.

27 Zaś wy jesteście Ciałem Chrystusa, a z osobna członkami. 28 Ale w zgromadzeniu wybranych Bóg sobie ustanowił *: Najpierw apostołów **, po drugie proroków ***, po trzecie nauczycieli, następnie dysponujących przejawami mocy Boga ****, następnie darami uzdrawiania, pomocy, kierowania, gatunków języków. 29 Czy wszyscy   apostołami? Czy wszyscy prorokami? Czy wszyscy nauczycielami? Czy wszyscy dysponują  przejawami mocy Boga? 30 Czy wszyscy mają dary uzdrawiania? Czy wszyscy mówią językami? Czy wszyscy tłumaczą? 31 Ale gorliwie się ubiegajcie o jeszcze znaczniejsze dary łaski. Nadto pokazuję wam drogę do doskonałości.

 

*12,3 także: osobą przeklętą

*12,7 w manuskryptach - imiesłów czasownika: zgromadzać razem, cierpieć razem, pomagać, współdziałać

*12,10 także: cuda

*12,13 także: ochrzczeni

**12,13 w szerszym znaczeniu: poganie

*12,22 także: bliskie, spokrewnione

*12,25 także: rozłamu, niezgodności poglądów

*12,26 także: doświadcza czegoś

*12,28 także: wyznaczył, ustalił, zdeponował

**12,28 co znaczy: wysłanników Boga, posłów

***12,28 co znaczy: przekazujących wolę Boga

****12,28 także: cudami

 

13. Gdybym mówił językami ludzi oraz aniołów, a miłości bym nie miał, stałbym się jak brzęczące pieniądze, albo cymbał wznoszący brzmienie o la, la. 2 I jeśli miałbym prorokowanie oraz znał wszystkie tajemnice, i całe wyższe poznanie, i choćbym miał całą wiarę, tak, aby góry przenosić, a miłości bym nie miał - byłbym niczym. 3 I choćbym rozdał na żywność cały swój majątek, i choćbym wydał moje ciało, aby się wypaliło, a miłości bym nie miał - nic bym nie był sobie pożyteczny *. 4 Miłość jest cierpliwa *, jest życzliwa **; miłość nie jest zazdrosna ***; miłość nie jest chełpliwa, nie nadyma się; 5 nie zachowuje się niewłaściwie, nie szuka swego, nie jest zapalczywa *, nie liczy zła; 6 nie cieszy się z powodu niesprawiedliwości, ale cieszy się prawdą. 7 Wszystko odpiera *, wszystkim ufa **, wszystkiego oczekuje ***, wszystko zostawia w tyle ****. 8 Miłość nigdy nie upada *. Zaś, czy to prorokowania - zostaną zniesione; czy to języki - zatrzymają się; czy to szukanie wiedzy - zostanie zaniedbane. 9 Bowiem po części poznajemy oraz po części prorokujemy; 10 zaś kiedy przyjdzie doskonałe, to po części zostanie zaniedbane. 11 Kiedy stałem się dzieckiem, mówiłem jak dziecko, myślałem jak dziecko, wnioskowałem jak dziecko; a kiedy stałem się mężczyzną, zaniedbałem te przymioty dziecka. 12 Gdyż teraz widzimy jakby pośród zwierciadła, w zagadce - ale wtedy twarzą przy twarzy. Teraz poznaję po części - ale wtedy poznam jak też zostałem poznany. 13 A teraz trwa wiara *, nadzieja, miłość - te trzy; ale większa wśród nich jest miłość.

 

*13,3 także: miałbym korzyści

*13,4 także: wytrwała

**13,4 także: litościwa, współczująca

***13,4 także: nie współzawodniczy

*13,5 także: zagniewana, oburzona

*13,7 także: wytrzymuje, zatrzymuje, ukrywa

**13,7 także: wierzy, jest przekonana

***13,7 także: spodziewa się, pokłada nadzieję

****13,7 także: wytrzymuje, znosi cierpliwie, stawia czoło

*13,8 także: traci niczego, oddala się, jest wypędzona

*13,13 także: ufność, dowód, świadectwo

 

14. Ubiegajcie się * o miłość, ubiegajcie się gorliwie ** o duchowe, a bardziej by prorokować. 2 Gdyż kto mówi językiem, nie mówi ludziom, lecz Bogu; nikt bowiem nie pojmuje, a on Duchem mówi tajemnice. 3 Zaś ten, co prorokuje wieści ludziom budowlę, zachętę i pocieszenie. 4 Kto mówi językiem - samego siebie buduje; zaś ten, co prorokuje - buduje zgromadzenie wybranych. 5 A chcę, byście TR wszyscy mówili językami, ale bardziej abyście prorokowali; gdyż kto prorokuje jest większy niż ten, który mówi językami; chyba żeby tłumaczył, by zbór odebrał budowanie.

6 A tymczasem, bracia, w czym bym was wspomógł, gdybym do was przyszedł i mówił językami, jeśli bym wam tego nie powiedział, czy to przez objawienie, czy to przez wyższe poznanie, czy to przez naukę? 7 Wszak i nieżywe instrumenty, które wydają głos, czy to aulos *, czy kitara **, jeśli nie dadzą rozróżnienia dźwiękom, jak zostanie poznane to granie na aulosie, czy granie na kitarze? 8 Bądź jeśli trąba wyda nieznany głos, kto będzie gotowym do bitwy? 9 Także i wy, jeśli przez mowę nie wydajecie zrozumiałego słowa, jak zostanie poznane co jest mówione? Będziecie takimi, co mówią tylko do powietrza. 10 Tak liczne - jeśli napotykacie - są gatunki głosów na świecie i nikt nie jest milczący. 11 Zatem jeśli nie znam znaczenia głosu, będę dla mówiącego cudzoziemcem, oraz Ten, który we * mnie mówi - cudzoziemcem. 12 Tak też wy, skoro jesteście zwolennikami istot duchowych, szukajcie tego, byście obfitowali ku budowie zgromadzenia wybranych. 13 Dlatego kto mówi językiem - niech się modli, aby mógł także tłumaczyć. 14 Bo jeśli się modlę językiem, modli się mój duch, zaś mój rozum jest bez owocu. 15 Zatem, co się dzieje? Będę się modlił duchem, ale będę się także modlił rozumem; będę śpiewał duchem, ale będę także śpiewał rozumem. 16 Bo jeśli wysławiasz Boga w duchu, jakże ten, co zajmuje miejsce prostego człowieka, na twoje dziękczynienie powie "Amen"; skoro nie wie, co mówisz? 17 Gdyż ty, rzeczywiście, pięknie dziękujesz, ale drugi nie jest budowany. 18 Dziękuję mojemu Bogu, że więcej od was wszystkich mówię językami. 19 Ale w zborze chcę powiedzieć pięć słów moim rozumem, abym i innych pouczył - niż dziesięć tysięcy słów w języku.

20 Bracia, nie stawajcie się dziećmi umysłem, lecz bądźcie dziecinni w występku *; zaś rozumem stawajcie się dorosłymi. 21 W Prawie jest napisane: Będę mówił temu ludowi przez mówiących obcym językiem oraz przez obce wargi, a oni i tak mnie nie wysłuchają, mówi Pan. Izajasz 28,11 22 Dlatego języki nie są za znak dla wierzących - ale dla niewierzących; a prorokowanie nie jest dla niewierzących - ale dla wierzących. 23 Zatem, gdy na to samo miejsce zejdzie się cały zbór i wszyscy by mówili językami, a weszliby prości ludzie lub niewierzący, czy nie powiedzą, że szalejecie? 24 Zaś jeśliby wszyscy prorokowali, a wszedłby ktoś niewierzący, albo prosty człowiek, wtedy przy wszystkich jest badany oraz przy wszystkich jest oceniany, 25 a jego ukryte sprawy serca stają się jawne. Więc upadnie na twarz oraz pokłoni się Bogu, oznajmiając: Zaiste, Bóg jest w was.

26 Zatem co się dzieje, bracia? Kiedy się schodzicie, niech każdy ma psalm, ma nauczanie, ma język, ma objawienie, ma tłumaczenie; a wszystko niech się dzieje ku budowaniu. 27 Czy też niech ktoś mówi językiem - ze dwóch, albo najwięcej trzech - i to na przemian, a jeden niech tłumaczy. 28 Ale jeśliby nie było tłumacza, niech milczy w zborze; a niech mówi samemu sobie i Bogu. 29 Zaś prorocy niech mówią dwaj lub trzej, a inni niech rozstrzygają. 30 Ale jeśli innemu, który siedzi, coś by zostało objawione, ten pierwszy niech milczy. 31 Gdyż wszyscy po kolei TR możecie prorokować, aby się wszyscy mogli uczyć oraz wszyscy mogli być pocieszeni *; 32 a duchy proroków są posłuszne prorokom. 33 Bo Bóg nie jest Bogiem nieładu *, ale pokoju; podobnie jak we wszystkich świętych zgromadzeniach wybranych.

34 Wasze niewiasty niech milczą * w zborach, gdyż nie jest dozwolone im gadać **; ale niech będą podporządkowane, tak jak i Prawo mówi. 35 Zaś jeśli chcą się coś nauczyć, niech się w domu dopytują własnych mężów; bo hańbiące jest dla niewiasty gadać w zborze. 36 Czy od was wyszło Słowo Boga? Czy tylko do was przyszło? 37 Jeśli ktoś uważa, że jest prorokiem lub duchowym *, niech uznaje, że to, co wam piszę, jest poleceniem Pana. 38 Zaś jeśli ktoś nie poznaje - nie jest tym, który wie. 39 Wobec tego, bracia, ubiegajcie się gorliwie aby prorokować oraz nie zabraniajcie mówić językami. 40 Ale wszystko niech się dzieje godnie i według porządku.

 

*14,1 także: gońcie, idźcie za, dążcie

**14,1 także: pożądajcie, zazdrośćcie

*14,7 rodzaj klarnetu

**14,7 rodzaj liry

*14,11 także: za pomocą, przy

*14,20 także: złośliwości, złym obyczaju

*14,31 także: wezwani, zaproszeni, zachęceni, pobudzeni; błagać

*14,33 także: anarchii, rozruchów, niepokoju

*14,34 także: są spokojne, ciche

**14,34 także: bajać, pleść, gawędzić, mówić

*14,37 czyli posiadającym inny dar Ducha Świętego

 

15. Wyjaśniam wam, bracia, tą Ewangelię, którą wam ogłosiłem; którą też przyjęliście i w której mocno stoicie. 2 Przez którą także jesteście zachowani przy życiu *, jeżeli rozumiecie ** jaką racją ogłosiłem wam Dobrą Nowinę, chyba że uwierzyliście bez powodu ***. 3 Ponieważ wśród pierwszych spraw przekazałem wam to, co otrzymałem *, że Chrystus umarł za nasze winy ** według Pism; 4 że został pogrzebany i że według Pism - jest wskrzeszony w trzecim dniu; 5 że dał się widzieć Kefasowi, potem dwunastu. 6 Następnie dał się widzieć ponad pięciuset braciom naraz, z których większość pozostaje na miejscu aż do teraz, a niektórzy zasnęli *. 7 Potem dał się widzieć Jakóbowi, następnie wszystkim apostołom. 8 A ostatniemu ze wszystkich, jakby przedwcześnie urodzonemu płodowi, dał się widzieć i mnie. 9 Ponieważ ja jestem najmniejszym z apostołów; co nie jest odpowiedni *, aby być nazywany apostołem, bo prześladowałem zgromadzenie wybranych Boga. 10 Ale z łaski Boga jestem kim jestem, a Jego łaska względem mnie nie stała się bezowocna. Gdyż od nich wszystkich daleko bardziej pracowałem; chociaż nie ja - ale ta łaska Boga, która jest ze mną. 11 Więc czy to ja, czy to oni, tak tylko głosimy oraz tak uwierzyliście.

12 Ale skoro jest głoszony Chrystus oraz to, że został wskrzeszony z martwych, jakże niektórzy z was mówią, że nie dzieje się powstanie umarłych? 13 Bo jeśli się nie dzieje powstanie umarłych, także Chrystus nie jest wskrzeszony. 14 Zaś jeśli Chrystus nie został wskrzeszony, wtedy bezowocne będzie nasze głoszenie i bezowocna nasza wiara. 15 Ale też jesteśmy ujawniani jako fałszywi świadkowie Boga, ponieważ zaświadczyliśmy w stosunku do Boga, że wskrzesił Chrystusa, którego nie wskrzesił, skoro właśnie umarli nie zostają wskrzeszani. 16 Jeśli umarli nie są wskrzeszani, także Chrystus nie został wskrzeszony. 17 Zaś jeśli Chrystus nie został wskrzeszony, pusta * jest wasza wiara, żyjecie ** jeszcze w waszych grzechach. 18 Wtedy także zginęli ci, którzy zasnęli w Chrystusie. 19 Jeśli mamy nadzieję w Chrystusie tylko w tym życiu, jeszcze bardziej wzbudzamy litość od wszystkich ludzi.

20 Ale Chrystus został wskrzeszony z martwych, stając się pierwociną * tych, co zasnęli. 21 Bo skoro przez człowieka - śmierć, przez Człowieka także powstanie umarłych. 22 Gdyż jak w Adamie wszyscy umierają, tak też w Chrystusie wszyscy będą przywróceni do życia *. 23 A każdy w swoim porządku; jako pierwocina - Chrystus, następnie ci, którzy są Chrystusa w jego przyjściu *. 24 Potem przyjdzie spełnienie, gdy odda Królestwo Bogu Ojcu, kiedy zniesie każdą władzę *, każdy urząd ** i moc. 25 Bo On musi królować, dopóki nie położy wszystkich nieprzyjaciół pod jego nogi. 26 A ostatnim nieprzyjacielem, który obróci się wniwecz, będzie śmierć. 27 Gdyż wszystko poddał pod jego nogi. A kiedy powiedział, że wszystko jest mu poddane, oczywiste będzie, że oprócz Tego, który mu wszystko poddał. Psalm 8,7 28 Zaś gdy mu wszystko zostanie poddane, wtedy i sam Syn zostanie poddany Temu, który mu wszystko poddał, aby Bóg mógł być wszystko we wszystkim.

29 A co uczynią ci, którzy się chrzczą dla * umarłych? Jeśli umarli w ogóle nie są wskrzeszani, dlaczego się chrzczą dla * umarłych? 30 Dlaczego i my cały czas się narażamy? 31 W ciągu dnia umieram na waszą chlubę, którą mam w Jezusie Chrystusie, naszym Panu. 32 Jeśli, na wzór niewolnika, walczyłem w Efezie z dzikimi zwierzętami * - jaką mam korzyść, jeśli umarli nie są wskrzeszani? Zjedzmy i wypijmy, bo jutro umieramy. 33 Nie błądźcie. Złe nauczanie * niszczy zbawienny ** charakter ***. 34 Ocknijcie się prawnie * i nie grzeszcie **; gdyż niektórzy mają nieznajomość Boga; na zawstydzenie wam to mówię.

35 Ale powie ktoś: Jak są wskrzeszani umarli? A w jakim ciele chodzą? 36 O nierozsądny! Co ty siejesz, nie jest ożywiane, jeżeli wpierw nie umrze. 37 I co siejesz? Nie siejesz ciała, które ma powstać, lecz siejesz nagie ziarno; jeśli się zdarzy zboża, lub któregoś z pozostałych nasion. 38 A Bóg daje mu ciało jakie zechciał; każdemu z nasion jego własne ciało. 39 Nie każda cielesna natura * jest tym samym ciałem wewnętrznym *; gdyż inne jest ciało wewnętrzne ludzi, a inne ciało wewnętrzne bydła, inne ryb, inne też ptaków. 40 także ciała niebiańskie i ciała ziemskie; ale inna jest przecież wspaniałość ciał niebiańskich, a inna ziemskich; 41 inna wspaniałość słońca, inna wspaniałość księżyca, a inna wspaniałość gwiazd; bowiem gwiazda od gwiazdy różni się w blasku.

42 W ten sposób jest także z powstaniem z umarłych. Jest siane w śmierci * - a jest wskrzeszane w nieśmiertelności **; 43 jest siane we wzgardzie - a jest wskrzeszane w chwale; jest siane w bezsile - a jest wskrzeszane w mocy; jest siane ciało zmysłowe - a jest wskrzeszane ciało duchowe. 44 Jest ciało zmysłowe i jest także ciało duchowe. 45 Tak też jest napisane: Pojawił się pierwszy człowiek - Adam  *, o duszy żyjącej, zaś ostatni Adam * o Duchu ożywiającym **. I Mojżesza 2,7 46 Ale duchowe nie jest pierwsze - lecz zmysłowe, a potem to duchowe. 47 Pierwszy człowiek jest z ziemi, gliniany; drugi człowiek jest Panem z Nieba. 48 Jaki jest ten gliniany - tacy i ci gliniani; zaś jaki ten niebiański - tacy też ci niebiańscy. 49 Jak nosiliśmy * obraz glinianego, tak też będziemy nosić obraz niebiańskiego.

50 A to mówię, bracia, że cielesna natura i krew nie może odziedziczyć Królestwa Boga; ani ruina * nie odziedzicza niezniszczalności **. 51 Oto wam mówię tajemnicę: Nie wszyscy zaśniemy, ale wszyscy, w momencie, w oka mgnieniu, zostaniemy przemienieni * przy ostatecznej trąbie; 52 gdyż zatrąbi, oraz zmarli zostaną wskrzeszeni jako niezniszczalni, a my zostaniemy przemienieni. 53 Bo to zniszczalne musi przyodziać niezniszczalność i to śmiertelne przyodziać nieśmiertelność. 54 A kiedy to zniszczalne przyodzieje niezniszczalność i to śmiertelne przyodzieje nieśmiertelność, wtedy dokona się Słowo, które zostało napisane: Śmierć została pochłonięta dla * zwycięstwa. Izajasz 25,8 55 Śmierci, gdzie twoje żądło? Gdzie twe zwycięstwo, Kraino Umarłych? 56 A żądłem śmierci jest grzech, a mocą * grzechu jest Prawo. 57 Ale dzięki Bogu, który nam daje zwycięstwo przez Pana naszego Jezusa Chrystusa. 58 Wobec tego moi umiłowani bracia, stawajcie się spokojni, niewzruszeni, zawsze obfitujący w Dziele Pana oraz tacy, co wiedzą, że wasz ból * nie jest daremny ** w Panu.

 

*15,2 także: wyratowani, wybawieni, uzdrowieni, przeprowadzeni bezpiecznie

**15,2 także: zatrzymujecie, pamiętacie

***15,2 także: przypadkowo, na oślep, nierozważnie

*15,3 także: przyjąłem, usłyszałem, upewniłem się, nauczyłem się, uznałem

**15,3 także: grzechy, błędy, przestępstwa; nadto: z powodu naszej ofiary za grzech, z powodu naszego zgładzenia grzechów

*15,6 także: umarli

*15,9 także: zdolny, dostateczny, znaczny

*15,17 także: bezużyteczna, próżna, głupia

**15,17 także: jesteście

*15,20 także: pierwszym owocem

*15,22 także: ocuceni, wskrzeszeni

*15,23 także: istnieniu, obecności

*15,24 także: stanowisko, państwo

**15,24 także: możność, siłę

*15,29 także: z powodu

*15,32 także: bestiami (może tu chodzić o walkę duchową z siłami zła; patrz: Efezjan 6,12)

*15,33 także: rozmowa; grono, społeczność

**15,33 także: dobry, pożyteczny, łaskawy

***15,33 także: zwyczaj, usposobienie

*15,34 także: w sposób prawny, sprawiedliwy; BG: ku sprawiedliwości

**15,34 także: błądźcie, chybiajcie celu

*15,39 także: osobowość oparta na cielesnej naturze

*15,42 także: zniszczeniu, ruinie, klęsce, zgubie, deprawacji

**15,42 także: niezniszczalności, uczciwości, szczerości

*15,45 co znaczy: człowiek/mężczyzna z ziemi

**15,45 także: przywracającym do życia, wskrzeszającym

*15,49 także: mieliśmy w sobie, mieliśmy na sobie

*15,50 także: zniszczenie, klęska, deprawacja

**15,50 także: nieskalania, nieśmiertelności

*15,51 także: przekształceni, odmienieni, zamienieni z coś na coś

*15,54 także: ku, w

*15,56 także: ilością; mnóstwem; znaczeniem słowa

*15,58 także: cierpienie, przykrość, zmęczenie

**15,58 także: bezwartościowy, bezowocny, nieskuteczny

 

16. A teraz o zbiórce dla świętych. Tak jak zorganizowałem w zborach Galacji, tak i wy uczynicie. 2 W pierwszym dniu tygodnia, każdy z was - jeżeli mu się powodzi -  gromadząc coś, niech to odłoży u siebie; aby zbiórki nie powstawały wtedy, gdy przyjdę. 3 Zaś kiedy się pojawię, tych, których uznacie za wskazane poślę przez listy, by odnieśli wasz dar do Jerozolimy. 4 A jeśli będzie należało, abym ja także szedł, to pójdą razem ze mną.

5 Przyjdę do was, gdy przejdę Macedonię; bowiem przechodzę Macedonię. 6 Zaś przy was może będę przebywał dłużej, lub nawet przezimuję, byście wy mnie odprowadzili, jeżeli gdzieś pójdę. 7 Gdyż nie chcę was teraz, w drodze zobaczyć, ponieważ spodziewam się, że zatrzymam się przy was na pewien czas, jeżeli Pan pozwoli. 8 A w Efezie zatrzymam się aż do Pięćdziesiątnicy *; 9 bo otwarły mi się wielkie i sprawne drzwi, lecz także liczni są przeciwnikami.

10 Zaś jeśli przyjdzie Tymoteusz, troszczcie się, aby przy was przebywał bez obawy, gdyż - jak i ja - wykonuje Dzieło Pana. 11 Dlatego niech nikt go nie zlekceważy; ale odprowadźcie go w pokoju, by do mnie przyszedł, bo oczekuję go z braćmi.

12 A o bracie Apollosie informuję, że bardzo go zachęcałem by do was przyszedł z braćmi; więc zapewne nie było wolą, by teraz przyszedł; ale przyjdzie kiedy będzie sposobność.

13 Czuwajcie, trwajcie w wierze, postępujcie jak mężczyźni, wzmacniajcie się. 14 Wszystkie wasze działania niech się dokonują w miłości.

15 Wzywam * was, bracia (bo znacie dom Stefanosa, że jest pierwociną Achai i że oddali siebie samych na służbę świętym), 16 byście takim i wy byli posłuszni, oraz każdemu, kto pomaga oraz się trudzi. 17 Cieszę się z powodu przybycia Stefanosa, Fortunata i Achaika, gdyż oni mi wypełnili waszą nieobecność. 18 Ponieważ dali wypocząć memu oraz waszemu duchowi; zatem rozpoznawajcie * takich.

19 Pozdrawiają was zbory Azji. Wielce, w Panu pozdrawia was Akwilas oraz Pryscylla, razem ze zborem w ich domu. 20 Pozdrawiają was wszyscy bracia. Pozdrówcie jedni drugich przez święty pocałunek.

21 Pozdrowienie moją, Pawła ręką. 22 Jeśli ktoś nie kocha Pana, niech będzie osobą przeklętą. Marana tha *. 23 Łaska Pana Jezusa Chrystusa pośród was. 24 Moja miłość do was wszystkich w Jezusie Chrystusie. Amen.

 

*16,8 święta Szawuot

*16,15 także: proszę, zachęcam, pobudzam, pocieszam

*16,18 także: odkrywajcie, oceniajcie, uznawajcie

*16,22 co znaczy z aram.: Nasz Pan przychodzi (przyjdzie)