Do Rzymian

LISTY

 

List do Rzymian

 

1. Paweł, sługa Jezusa Chrystusa, zawezwany apostoł, powołany dla Ewangelii Boga, 2 która wcześniej została oznajmiona przez Jego proroków w Pismach Świętych, 3 odnośnie Jego Syna, który według cielesnej natury urodził się z nasienia Dawida. 4 Tego, z powodu wskrzeszenia umarłych, poprzez Ducha Świętości w mocy wyznaczonego Syna Boga - Pana naszego Jezusa Chrystusa, 5 przez którego otrzymaliśmy łaskę i wysłannictwo ku posłuszeństwu wiary * względem jego Imienia pomiędzy wszystkimi poganami. 6 Wśród których wy też jesteście - zaproszeni Jezusa Chrystusa. 7 Wszystkim, co są w Rzymie, umiłowanym Boga, zaproszonym świętym - łaska wam oraz pokój od Boga, naszego Ojca i Pana Jezusa Chrystusa.

8 Jednak najpierw dziękuję za was wszystkich memu Bogu, poprzez Jezusa Chrystusa, że wasza wiara jest ogłaszana na całym świecie. 9 Gdyż moim świadkiem jest Bóg, któremu służę w mym życiu za pomocą Ewangelii Jego Syna, że nieustannie wywołuję wasze wspomnienie, 10 stale prosząc podczas moich modlitw, bym jakoś teraz, kiedykolwiek, odbył szczęśliwą podróż i w woli Boga do was przybył. 11 Bo pragnę was zobaczyć, abym wam mógł przekazać jakiś duchowy dar dla waszego ugruntowania. 12 A to się wtedy dzieje, gdy pośród was, razem zostaniemy zachęceni poprzez wzajemną wiarę - waszą i moją. 13 Ale nie chcę, byście TR nie wiedzieli, bracia, że często postanawiałem do was przybyć (i byłem powstrzymany aż do tej chwili), abym miał jakiś plon także w was, jak i w pozostałych narodach. 14 Jestem również dłużnikiem Greków i barbarzyńców, mądrych i nierozumnych. 15 Tak to we mnie ochocze, by i wam, w Rzymie, zwiastować Dobrą Nowinę.

16 Bowiem nie wstydzę się Ewangelii Chrystusa; gdyż ona jest mocą Boga na ratunek każdemu wierzącemu, przede wszystkim Żydowi *, lecz także i Grekowi. 17 Gdyż zostaje w niej objawiana sprawiedliwość * Boga z wiary ku wierze, jak napisano: Zaś sprawiedliwy będzie żył z wiary. Habakuka 2,4 **

18 Ponieważ z niebios jest objawiany gniew Boga przeciwko wszelkiej bezbożności i niesprawiedliwości * ludzi, co powstrzymują prawdę w bezprawiu. 19 Dlatego, że to, co poznawalne Boga jest wśród nich oczywiste; gdyż Bóg dał im się poznać. 20 Bo od stworzenia świata - rozważając - Jego niewidzialne są oglądane w dziełach. To, jak i Jego wieczna potęga oraz boska natura - aby oni pozostawali nieusprawiedliwionymi. 21 Dlatego, że wiedzieli o Bogu, a nie sławili, czy też nie dziękowali Bogu, ale zgłupieli w swych dyskusjach, a ich nierozumne serce znalazło się w ciemnościach. 22 Zapewniając, że są mądrzy - zostali głupimi. 23 Zamienili też chwałę nieśmiertelnego Boga na podobieństwo obrazu przemijającego człowieka oraz ptaków, czworonogów i płazów.

24 Dlatego Bóg wydał ich na zepsucie pośród pożądliwości ich serc, by między sobą hańbili swoje ciała 25 ci, co zamienili prawdę Boga na kłamstwo oraz zaczęli oddawać cześć boską oraz służyć stworzeniu, wbrew Temu, który stworzył i który jest wysławiony na wieki. Amen. 26  Przez to wydał ich Bóg pomiędzy namiętności wzgardy; bo także ich kobiety * naruszyły wrodzone zwyczaje, na te wbrew naturze. 27 Podobnie i mężczyźni *, zaniechali wrodzonego użycia żeńskiego oraz zostali wypaleni w ich sięganiu jednych ku drugim, uprawiając bezwstyd - męskie między męskimi. I za to ich szaleństwo wśród samych siebie odbierają zapłatę, która jest słuszna. 28 A w miarę tego jak nie uznali, aby mieć w znajomości Boga - wydał ich Bóg na niewłaściwy sposób myślenia, aby czynić rzeczy nie będące należytymi, 29 nasycone wszelką niesprawiedliwością, bałwochwalstwem, złośliwością, zachłannością i cierpieniem. Ich, pełnych zawiści, morderstwa, sporu, podstępu, złych obyczajów; 30 obmówców, oszczerców, nienawidzących Boga; zuchwalców, pysznych, samochwalnych, twórców złego, rodzicom nieposłusznych, 31 nierozumnych, zdradzieckich, bez serca, nieubłaganych, bez litości; 32 którzy poznawszy wyrok Boga, że ci, co robią takie rzeczy godni są kary śmierci - nie tylko je czynią, ale też zgadzają się z tymi, którzy to robią.

 

*1,5 także: ufności; dowodowi, świadectwu

*1,16 poprawnie: Judejczykowi, czyli Israelcie z pokolenia Judasa /Judy

*1,17 gr. dikaiosyne; sprawiedliwość pojmowana jako sprawiedliwość prawna (prawość)

**1,17 S, ST  zaś sprawiedliwy będzie żył z (także: z powodu) Mojej wiary

*1,18 także: nieprawości, bezprawiu (wobec Praw Boga)

*1,26 w manuskryptach: żeńskie; porównaj z Mateuszem 19,4

*1,27 w manuskryptach: męskie

 

2. Dlatego jesteś nie do obronienia, o człowieku; każdy, który potępiasz *. Bo w czym sądzisz drugiego - samego siebie skazujesz. Gdyż potępiając - sam to robisz. 2 A wiemy, że wobec tych, co robią takie rzeczy, w zgodzie z prawdą pozostaje ocena Boga. 3 Ale czy jesteś tego zdania, o człowieku, że unikniesz sądu Boga; ty, który potępiasz tych, co robią takie rzeczy, a czynisz takie same? 4 Albo niszczysz bogactwo Jego dobroci, cierpliwości i wyrozumiałości, nie rozpoznając, że dobroć Boga prowadzi cię do skruchy? 5 Według twojej gburowatości oraz niezdolnego do skruchy serca, samemu sobie gniew gromadzisz na dzień gniewu oraz objawienia się sprawiedliwego sądu Boga, 6 który odpłaci każdemu według jego czynów. 7 Z jednej strony tym, w wytrwałości szukającym szlachetnego * czynu chwały, wartości i niezniszczalności - życiem wiecznym; 8 zaś tym, którzy z powodu karierowiczostwa nieposłuszni prawdzie, a posłuszni niesprawiedliwości - gniewem, zapalczywością, 9 utrapieniem oraz uciskiem na całą duszę człowieka zjednującego zło, najpierw Żyda, lecz także Greka. 10 Ale chwała, cześć i pokój każdemu, kto czyni szlachetnie; najpierw Żydowi, lecz także i Grekowi. 11 Bo przed Bogiem nie istnieje wzgląd na osobę. 12 Ponieważ jacykolwiek chybili celu * bez Prawa - bez Prawa też poginą; a jacykolwiek zgrzeszyli w Prawie - przez Prawo zostaną osądzeni. 13 Gdyż nie słuchacze Prawa sprawiedliwymi przed Bogiem, ale wykonawcy Prawa będą uważani za sprawiedliwych. 14 Bo skoro poganie nie mając Prawa, z wrodzonej skłonności czynią z Prawa - oni, nie mając Prawa, sami sobą są prawem. 15 Ci, co działanie Prawa okazują wypisane w ich sercach, poprzez świadczące ich sumienie, a następnie wzajemną kalkulację - oskarżającą, czy też broniącą. 16 Tak będzie w dniu, kiedy Bóg z powodu mojej Ewangelii, osądzi ukryte sprawy ludzi poprzez Jezusa Chrystusa.

17 Więc jeśli ty nazywasz siebie Żydem, opierasz się na Prawie i chlubisz się przy Bogu; 18 jeśli ty, pouczony z powodu Prawa, doświadczasz też i poznajesz Jego wolę, roznosząc ją w różne strony; 19 i jesteś przekonany, że ty sam jesteś przewodnikiem ślepych, światłem owych w ciemności, 20 wychowawcą nierozsądnych, nauczycielem dziecinnych - mając wrażenie wyższego poznania oraz prawdy w Prawie; 21 czemu TR ucząc drugiego - samego siebie nie uczysz? Ogłaszając, by nie kraść - kradniesz? 22 Mówiąc, aby nie cudzołożyć - cudzołożysz? Wywołujesz wstręt do wizerunków - a sam dopuszczasz się świętokradztwa *? 23 Ty, który chełpisz się w Prawie - poprzez przestępstwa Prawa, nie okazujesz Bogu szacunku? 24 Bowiem przez was jest profanowane wśród pogan Imię Boga, tak jak jest napisane. Izajasz 52,5;  Ezechiel 36,20

25 Obrzezanie jest pożyteczne, jeżeli spełniasz Prawo. Zaś jeśli byłbyś przestępcą Prawa, twoje obrzezanie stało się nieobrzezaniem. 26 Zatem jeśli nieobrzezany by przestrzegał przepisów Prawa, czyż jego nieobrzezanie nie będzie liczone ku obrzezaniu? 27 I z natury nieobrzezany, ten, który spełnia Prawo, będzie sądził ciebie - przestępcę Prawa z powodu wiedzy * i obrzezania. 28 Bo nie jest to Żyd na jawie; ani nie to w jawności, na cielesnej naturze obrzezanie; 29 ale to Żyd w skrytości, i obrzezanie serca w Duchu - a nie w literze *. Jego pochwała nie pochodzi od ludzi - ale od Boga. V Mojżesza 10,16 + 30, 6; Jeremiasz 4,4

 

*2,1 także: sądzisz, oceniasz, oskarżasz, wydajesz wyrok

*2,7 także: odpowiedniego, dobrego, prawego, sprawiedliwego, doskonałego

*2,12 także: zbłądzili, zawinili, zgrzeszyli

*2,22 co znaczy: okradania Świątyni

*2,27; 29 także: litery, pisma, papieru wartościowego; szerzej - Prawa Mojżesza

 

3. Jaka więc jest przewaga Żyda, lub jaka pomoc z obrzezki? 2 Wielka na każdy sposób. Przede wszystkim dlatego, że im powierzono słowa Boga. 3 Jakże to? Dlaczego? Przecież niektórzy stali się niewierni? Czy ich niewierność obróci w niwecz zapewnienie Boga? 4 Nie może być; ale niech Bóg pozostanie prawdomówny, a każdy człowiek kłamcą, tak jak jest napisane: Obyś został uznany za sprawiedliwego w twoich słowach, a zwyciężysz w czasie twojego sądu. Mateusz 12,37; Psalm 116,11; Psalm 51,6; Jan 3,33 5 Zaś jeśli nasza niesprawiedliwość stoi obok * sprawiedliwości Boga, co powiemy? Czy Bóg, który potęguje gniew jest niesprawiedliwy? W stosunku do człowieka mówię. 6 Nie może być; bo jak Bóg osądzi świat? 7 Ale TR jeśli przez moje kłamstwo prawda Boga zaobfitowała ku Jego chwale - dlaczego jeszcze ja, jako błądzący *, jestem sądzony? 8 Też nie tak, jak rzucają oszczerstwa; i nie tak, jak niektórzy mówią, mając nas na myśli: Czy nie po to uczyniliśmy złe, ażeby przyszły te szlachetne? Ich potępienie jest zgodne ze sprawiedliwością.

9 Co zatem? Górujemy? Nie, w ogóle; bo wcześniej dowiedliśmy, że Żydzi jak i Grecy, wszyscy są pod grzechem *. 10 Tak jak jest napisane: Ani jeden nie jest sprawiedliwy, Psalm 14,3 11 nie jest rozumiejącym, nie jest szukającym  * Boga . 12 Wszyscy się odwrócili  *, razem zostali zmarnowani; nikt nie jest czyniącym dobroć **, nie jest aż do jednego. Psalm 53,4 13 Otwartym grobem jest ich gardło, oszukiwali swoimi językami, jad żmij przy ich wargach; Psalm 5,10 + 140, 4; Mateusz 12, 37 14 ich usta są pełne klątwy i goryczy; Psalm 10,7 15 a ich nogi skore, by wylać krew; Izajasz 59,7 16 bieda i spustoszenie na ich drogach, 17 a drogi pokoju nie poznali; 18 bojaźń Boga nie jest naprzeciwko ich oczu. Psalm 36,2 19 A wiemy, że cokolwiek mówi Prawo - mówi do tych w Prawie, aby wszystkie usta mogły zostać zamknięte oraz cały świat okazał się winny Bogu. V Mojżesza 6,25 20 Dlatego z uczynków Prawa nie zostanie przed Nim uznana za sprawiedliwą żadna osobowość oparta na cielesnej naturze *; bo wśród Prawa jest rozpoznanie grzechu **. V Mojżesza 6,25

21 Zaś teraz, oddzielnie od Prawa, została objawiona sprawiedliwość Boga - poświadczona wśród Prawa i Proroków - 22 ale sprawiedliwość Boga z powodu wiary * Jezusa Chrystusa, względem wszystkich i dla wszystkich wierzących; gdyż nie istnieje rozróżnienie. 23 Bo wszyscy zawinili, więc czują brak chwały Boga. 24 Tego, który uznaje za sprawiedliwych darmo, Jego łaską, przez odkupienie w Jezusie Chrystusie. 25 Jego, z powodu wiary, Bóg ustanowił sobie ofiarą przebłagalną * w jego krwi - w celu pokazania Jego sprawiedliwości przez darowanie uprzednio, w czasie cierpliwości Boga, zaistniałych grzechów **. 26 Darowanie, ze względu na pokazanie w obecnym czasie Jego sprawiedliwości - że On jest sprawiedliwym oraz uznającym za sprawiedliwego z wiary Jezusa.

27 Gdzie więc, to nasze przechwalanie się *? Zostało wykluczone. Przez które Prawo? Uczynków? Nie, ale przez Prawo Wiary. 28 Bo uważamy, że człowiek zostaje uznawany za sprawiedliwego wiarą, bez uczynków Prawa. 29 Czy Bóg jest jedynie Bogiem Żydów? Czy nie i pogan? Tak, także pogan. 30 Ponieważ jeden jest Bóg, który będzie uważał za sprawiedliwe obrzezanie z wiary oraz nieobrzezanie z powodu wiary. 31 Czy zatem z powodu wiary znosimy Prawo? Nie może być; przecież Prawo utwierdzamy.

 

*3,5  także: daje dowód

*3,7 także: mylący się, grzeszący

*3,9 także: błędem, przewinieniem, winą

*3,11 także: żądającym zdania rachunku (Bogu)

*3,12 także: zmienili kierunek, zboczyli

**3,12 także: rzetelność, zacność, uprzejmość, życzliwość, łaskawość, dobrotliwość

*3,20 także: ciało wewnętrzne, cielesna natura

**3,20 także: błędu, winy

*3,22 także: ufności; zapewnienia, świadectwa

*3,25 także: darem przebłagalnym

**3,25 także: błędów, uchybień, przewinień, grzesznych czynów

*3,27 także: chełpienie się, chluba

 

4. Co więc, powiemy, spotkało Abrahama, naszego przodka według cielesnej natury? 2 Bo jeśli Abraham został uznany za sprawiedliwego z uczynków - mógłby mieć chlubę, ale nie u Boga. 3 Bowiem co mówi Pismo? A Abraham uwierzył Bogu i zostało mu to policzone ku sprawiedliwości. I Mojżesza 15,6 4 Zaś temu, co się trudzi *, zapłata ** nie jest liczona z łaski - ale z powodu długu. 5 A temu, co się nie trudzi, ale wierzy dzięki Temu, co uznaje bezbożnego za sprawiedliwego - jego wiara jest liczona ku sprawiedliwości. 6 Tak jak i Dawid mówi o dziękczynieniu człowieka, któremu Bóg liczy sprawiedliwość bez uczynków: 7 Bogaci, których bezprawie zostało darowane i których winy zostały przykryte; 8 bogaty mąż, którego grzechu Pan nie policzy. Psalm 32,1 9 Więc to bogactwo jest tylko dla obrzezanych, czy i dla nieobrzezanych? Bo mówimy, że wiara została policzona Abrahamowi ku sprawiedliwości. 10 Zatem jakiemu Abrahamowi została policzona? Temu, który był w obrzezaniu, czy w nieobrzezaniu? Otóż, nie w obrzezaniu - ale w nieobrzezaniu. 11 I otrzymał dany przez Boga znak obrzezania - pieczęć sprawiedliwości z owej wiary, tej w nieobrzezaniu, aby TR stał się on ojcem wszystkich wierzących pośród nieobrzezanych, aż do zaliczenia i im sprawiedliwości. 12 Ale też ojcem obrzezanych, nie tylko z powodu obrzezania; ale tych, co posuwają się śladami wiary naszego ojca Abrahama, tej w nieobrzezaniu.

13 Bo Abrahamowi, czy też jego potomstwu, nie przez Prawo została dana obietnica, że jest on dziedzicem porządku * - ale przez sprawiedliwość wiary. 14 Gdyż jeśli dziedzice z Prawa - zostaje zniweczona wiara oraz unieważniona obietnica. 15 Bo Prawo sprawia gniew; natomiast gdzie nie ma Prawa, tam nie ma także przestępstwa * przeciw Prawu. 16 Dlatego z wiary - by przez łaskę; żeby była mocną obietnica dla całego potomstwa, nie tylko tego z Prawa, ale i z wiary Abrahama, który jest ojcem nas wszystkich 17 Jak napisano: Wyznaczyłem cię ojcem wielu narodów, przed obliczem Boga, któremu uwierzył. Boga, co ożywia umarłych oraz zaprasza nieżyjące dopóki jest żyjące. I Mojżesza 17,4 18 Abraham TR wbrew nadziei - uwierzył dla nadziei, aby stał się TR ojcem wielu narodów, według tego co jest powiedziane: Tego rodzaju będzie twoje potomstwo. I Mojżesza 15,5 19 Także nie był słabym wiarą i już nie patrzał na swoje obumierające ciało (będąc około stuletni), i obumarłe łono Sary. 20 A co do obietnicy Boga - nie został zachwiany brakiem zaufania, lecz umocniony wiarą oddał chwałę Bogu, 21 zostawszy przekonanym, że co obiecał, jest też zdatny uczynić. 22 I dlatego zostało mu to policzone ku sprawiedliwości. 23 Ale, że zostało mu policzone - nie jest napisane z powodu jego samego; 24 ale także z powodu nas, którym ma to być policzone. Owym wierzącym w Tego, co wskrzesił z martwych Jezusa, naszego Pana. 25 On TR został oddany w ofierze z powodu naszych fałszywych kroków * oraz został wskrzeszony w celu uznania nas za sprawiedliwych.

 

*4,4  także: zapracowuje, czyni, spełnia

**4,4 także: nagroda; kara

*4,13 także: świata

*4,15 także: przekroczenia Prawa, występku przeciwko Prawu, przejścia obok, zlekceważenia

*4,25 także: błędów, porażek, przewinień, występków

 

5. Zatem będąc uznani za sprawiedliwych z wiary, mamy pokój od Boga przez naszego Pana Jezusa Chrystusa; 2 poprzez którego - wiarą, posiedliśmy też dostęp do tej łaski, na której stanęliśmy oraz chlubimy się z powodu nadziei chwały Boga. 3 Ale nie tylko to. Wszakże chlubimy się też w uciskach, wiedząc, że ucisk sprawia wytrwałość, 4 zaś wytrwałość - wypróbowanie, zaś wypróbowanie - nadzieję; 5 a nadzieja nie przynosi wstydu, gdyż miłość Boga rozlana jest w naszych sercach poprzez Ducha Świętego, który został nam dany. 6 Bowiem Chrystus, kiedy jeszcze byliśmy chorzy *, w zgodzie z czasem umarł za niepobożnych. 7 Z trudem ktoś umrze za sprawiedliwego; bo za dobrego, być może, ktoś odważa się umrzeć. 8 Ale Bóg dowodzi swojej miłości ku nam, bo kiedy TR byliśmy jeszcze błądzącymi, Chrystus za nas umarł. 9 Zatem więcej znaczymy teraz, gdy uznani za sprawiedliwych w jego krwi, zostaniemy przez niego uratowani od gniewu. 10 Bo jeśli będąc wrogami, zostaliśmy pojednani z Bogiem poprzez śmierć Jego Syna; tym bardziej będąc pojednani, zostaniemy ocaleni od śmierci * w jego życiu. 11 Ale nie tylko. Lecz także chlubimy się w Bogu poprzez naszego Pana Jezusa Chrystusa, z powodu którego otrzymaliśmy teraz pojednanie.

12 Dlatego, że jak z powodu jednego człowieka grzech * wszedł na świat, a z powodu grzechu - śmierć, tak też śmierć przeszła na wszystkich ludzi za Adamem, za którym wszyscy zgrzeszyli **. 13 Bowiem aż do Prawa grzech był na świecie, ale grzech nie jest zliczany, nie będąc z Prawa. 14 Zaś śmierć panowała od Adama aż do Mojżesza i nad tymi, co nie chybili celu, na podobieństwo występku Adama, który jest odbiciem tego, co ma nadejść. 15 Ale nie jak fałszywy krok *, tak i dar łaski; bo jeśli z powodu fałszywego kroku jednego - wielu pomarło, bardziej znacząca jest łaska Boga i dobrodziejstwo w łasce jednego człowieka - Jezusa Chrystusa, które w nadwyżce zostało dla wielu. 16 Także dar nie jest jakby przez jednego, który zgrzeszył; bo z powodu jednego wynikła sprawa sądowa ku potępieniu; zaś dar łaski jest ku usprawiedliwieniu z wielu fałszywych kroków. 17 Gdyż jeżeli za fałszywym krokiem jednego - przez jednego zapanowała śmierć, bardziej liczni ci, co otrzymują obfitość łaski oraz daru sprawiedliwości, i będą królować w życiu przez jednego - Jezusa Chrystusa. 18 Otóż więc, jak z powodu fałszywego kroku jednego - przyszło potępienie na wszystkich ludzi; tak z powodu sądu * jednego - przyszło usprawiedliwienie istnienia dla wszystkich ludzi. 19 Bowiem jak z powodu nieposłuszeństwa jednego człowieka - wielu zostało uczynionych winnymi; tak i z powodu posłuszeństwa jednego - wielu zostanie uznanych sprawiedliwymi. 20 Zaś Prawo Mojżesza weszło bokiem, aby ten fałszywy krok mógł zaobfitować; zaś gdzie zaobfitował grzech, o wiele bardziej obfitowała łaska, 21 aby jak grzech panował w śmierci, tak i łaska mogła panować dzięki sprawiedliwości, ku życiu wiecznemu przez naszego Pana Jezusa Chrystusa.

 

*5,6  także: słabi, bezsilni, nędzni

*5,10 także: zbawieni, wyratowani, przyprowadzeni bezpiecznie, uzdrowieni

*5,12 także: wina, błąd

**5,12 także: zawinili, zbłądzili, chybili celu

*5,15 także: upadek, występek, błąd

*5,18 także: sprawiedliwego czynu

 

6. Cóż więc, powiemy? Mamy trwać w grzechu, aby łaska mogła być w obfitości? 2 Nie może być. My, którzy byliśmy umarłymi w grzechu, jakże jeszcze będziemy w nim pędzić życie? 3 Czyż nie wiecie, że jacykolwiek zostali zanurzeni * dla Jezusa Chrystusa, zostali zanurzeni względem jego śmierci? 4 Zatem wspólnie, pośród * chrztu zostaliśmy z nim pogrzebani ku śmierci, abyśmy jak Chrystus, który dla chwały Ojca został wzbudzony z martwych, tak i my mogli się przechadzać w nowości życia. 5 Bo skoro staliśmy się zespoleni podobieństwem jego śmierci - więc będziemy także wzniesienia. 6 To wiedząc, że nasz dawny człowiek został razem ukrzyżowany, aby wewnętrzne ciało grzechu zostało rozłączone *, tak, abyśmy już nie byli sługami grzechu. 7 Ponieważ ten, co umarł został usprawiedliwiony od grzechu. 8 Zaś jeśli umarliśmy razem z Chrystusem, wierzymy, że przez niego będziemy razem żyć. 9 To wiedząc, że Chrystus, gdy powstał z martwych - już nie umiera, śmierć nie jest już jego panem. 10 Bo co umarło - umarło dla grzechu raz na zawsze; zaś co żyje - żyje dla Boga. 11 Tak więc TR uważajcie, że wy sami, zaiste, jesteście umarłymi dla grzechu; zaś żyjącymi dla Boga w Jezusie Chrystusie, naszym Panu.

12 Niech grzech nie panuje w śmiertelnym waszym ciele, względem ulegania w jego pragnieniach. 13 I nie stawiajcie * waszych członków grzechowi, jako narzędzi niesprawiedliwości **; ale postawcie siebie samych Bogu, jako żyjących z umarłych, a wasze członki jako narzędzia sprawiedliwości Boga. 14 Gdyż wasz grzech nie będzie już panował, bo nie jesteście pod Prawem Mojżesza, ale pod łaską.

15 Cóż więc? Możemy zgrzeszyć, bo nie jesteśmy pod Prawem, ale pod łaską? Nie może być. 16 Nie wiecie, że komu oddajecie siebie za sługi ku posłuszeństwu, czemu jesteście posłuszni - tego jesteście sługami; albo grzechu - ku śmierci, albo posłuszeństwa - ku sprawiedliwości? 17 Ale chwała Bogu, że byliście sługami grzechu, a teraz z serca ulegacie względem przekazanego wam wzoru nauki. 18 Zaś kiedy zostaliście uwolnionymi od grzechu - zostaliście uczynieni sługami sprawiedliwości. 19 Po ludzku mówię, z powodu choroby waszej cielesnej natury *. Bowiem jak postawiliście wasze członki dla bezprawia, jako służące zepsuciu i bezprawiu - tak teraz postawcie wasze członki jako służące sprawiedliwości dla uświęcenia **. 20 Bo kiedy byliście sługami grzechu - byliście niepodlegli sprawiedliwości. 21 Zatem jaki mieliście wtedy owoc - taki, za który się teraz wstydzicie? Bowiem ich końcem jest śmierć. 22 Zaś teraz, uwolnieni od grzechu, a poddani Bogu, macie wasz owoc do uświęcenia, a w końcu życie wieczne. 23 Bo zapłaty za grzech są w śmierci, a łaską Boga jest życie wieczne w Jezusie Chrystusie, naszym Panu.

 

*6,3  także: ochrzczeni

*6,4  także: z powodu

*6,6  także: zniesione, obrócone wniwecz, bezczynne, unieważnione

*6,13 także: zalecajcie, umieszczajcie, wykazujcie

**6,13 także: bezprawia, grzechu, zła

*6,19 także: osobowości opartej na cielesnej naturze; ciała wewnętrznego

**6,19 także: uczynienia świętym, co znaczy: oddzielonym, czystym

 

7. Czyż nie wiecie, bracia (gdyż mówię tym, co znają Prawo Mojżesza), że Prawo jest panem człowieka przez czas, jak długi żyje? 2 Bowiem zamężna niewiasta jest związana Prawem z żyjącym mężem; a jeśli mąż umrze, jest uwolniona od ustawy męża. 3 Zatem więc, jeśliby była z innym mężczyzną kiedy mąż żyje - będzie nazwana cudzołożną. Zaś jeśli mąż umarł, jest wolna od ustawy, i ona nie będzie cudzołożna, gdy będzie z innym mężczyzną. 4 Wobec tego, moi bracia, zostaliście uśmierceni dla Prawa z powodu ciała Chrystusa, w celu waszego urodzenia dla innego; tego, co został podniesiony z martwych, abyście mogli wydawać owoce Bogu. 5 Bo gdy byliśmy w ciele, z powodu Prawa działało w naszych członkach doznanie grzechu, dla przyniesienia owocu śmierci. 6 Ale teraz, gdy umarliśmy - zostaliśmy uwolnieni od Prawa, w którym przybiliśmy do brzegu. Tak więc, TR służymy w nowości, a nie w starości litery *.

7 Co zatem, powiemy? To Prawo grzechu? Nie może być. Lecz grzechu nie zrozumiem - chyba że poprzez Prawo. I także pożądania bym nie dostrzegł, jeśliby Prawo nie mówiło: Nie będziesz pożądał. 8 A grzech, gdy otrzymał punkt wyjścia * z przykazania, sprawił we mnie wszelkie pożądanie; bo bez Prawa grzech jest nieożywiony. 9 Zaś ja niegdyś żyłem z dala od Prawa, ale gdy przyszło przykazanie - grzech ożył, a ja umarłem. 10 Także zostało mi odkryte, że owo przykazanie ku życiu, stało się tym ku śmierci; 11 bo grzech, kiedy otrzymał punkt wyjścia z przykazania, omamił mnie i przez nie zabił. 12 Tak, że Prawo jest święte, i przykazanie jest święte oraz sprawiedliwe i dobre.

13 Zatem to dobre stało się dla mnie śmiercią? Nie może być. Ale grzech, aby mógł się okazać grzechem, poprzez dobre sprawił mi śmierć; by grzech, w czasie swojej wyższości, przez przykazanie mógł okazać się grzeszny. 14 Bo wiemy, że Prawo jest duchowe, zaś ja jestem wewnętrznie cielesny, sprzedany na skutek grzechu. 15 Gdyż nie rozumiem, któremu czynię; bo nie czynię Temu, któremu sobie życzę, ale czynię temu, którego nienawidzę. 16 Zaś jeśli czynię temu, któremu nie chcę, przyznaję Prawu, że jest szlachetne *. 17 Zatem teraz już nie ja mu czynię - ale grzech, który we mnie mieszka. 18 Bo wiem, że nie mieszka we mnie, to jest w moim ciele wewnętrznym - pożyteczne *; gdyż to, co sobie życzę, stoi obok mnie, i nie odkrywam zdobywania tego szlachetnego. 19 Nie czynię tego odpowiedniego *, które chcę; ale spełniam to złe, którego nie chcę. 20 Zaś jeśli TR czynię temu, komu nie chcę, to już nie ja to sprawiam, ale grzech, co we mnie mieszka. 21 Odkrywam zatem - Prawo, które chce mnie czynić dobrym, ponieważ napiera na mnie złe. 22 Razem się cieszę Prawem Boga z powodu wewnętrznego człowieka, 23 ale w moich członkach widzę inne prawo, prowadzące wojnę przeciwko Prawu mojej myśli oraz biorące mnie do niewoli w prawie winy, tym, co jest w moich członkach. 24 Nieszczęśliwy ja człowiek; kto mnie wyzwoli z ciała tej śmierci? 25 Zaś wdzięczność Bogu z powodu Jezusa Chrystusa, naszego Pana. Zatem więc, ja sam, sposobem myślenia służę Prawu Boga, zaś ciałem prawu grzechu.

 

*7,6 także: Prawa Mojżesza

*7,8 także: bodziec

*7,16 także: dobre, piękne, stosowne, zacne

*7,18; *7,19 także: dobre, odpowiednie, zdrowe, szlachetne, sprawiedliwe, doskonałe

 

8. Zatem teraz już żadne potępienie dla tych w Jezusie Chrystusie, którzy nie chodzą według cielesnej natury *, ale według Ducha. 2 Ponieważ Prawo Ducha Życia uwolniło cię w Jezusie Chrystusie od prawa grzechu i śmierci. 3 Gdyż z uwagi na bezsilność Prawa, w której było za słabe z powodu cielesnej natury *, Bóg posłał swojego Syna w obrazie wewnętrznego ciała * grzechu i za grzech - i osądził grzech w ciele wewnętrznym *, 4 aby sprawiedliwy wyrok Prawa mógł być wypełniony w nas; tych, co żyją nie według cielesnej natury *, ale według Ducha. 5 Bo ci, co żyją według cielesnej natury - myślą o tych sprawach, które są cielesnej natury; zaś ci, co żyją według Ducha - o tych Ducha. 6 Ponieważ zamiar * ciała wewnętrznego - to śmierć, natomiast zamiar Ducha - to życie i pokój. 7 Dlatego, że ów zamiar ciała wewnętrznego jest nieprzyjacielem względem Boga, nie poddaje się Prawu Boga, bowiem ani nie może. 8 Zaś ci, co są w ciele wewnętrznym, Bogu się podobać nie mogą. 9 Ale wy nie jesteście w ciele wewnętrznym - ale w Duchu, skoro Duch Boga w was mieszka. A jeśli ktoś nie ma Ducha Chrystusa, ten nie jest Jego. 10 Zaś jeśli jest w was Chrystus, to ciało jest martwe z powodu * grzechu, ale Duch to życie z powodu sprawiedliwości. 11 Więc jeśli mieszka w was Duch, który wzbudził Jezusa z martwych, to poprzez mieszkającego w was Jego Ducha przywróci też do życia wasze, poddane śmierci ciała.

12 Zatem, bracia, nie jesteśmy dłużnikami ciała wewnętrznego, aby żyć według cielesnej natury; 13 bo jeśli żyjecie według cielesnej natury - macie umrzeć; zaś jeśli Duchem uśmiercacie postępowanie ciała - żyć będziecie. 14 Bo ci są dziećmi Boga, którzy są prowadzeni Duchem Boga. 15 Jako że nie otrzymaliście ducha niewoli - znowu ku bojaźni; ale otrzymaliście Ducha usynowienia *, w którym wołamy: Abba **, Ojcze. 16 Ten Duch poświadcza naszemu duchowi, że jesteśmy dziećmi Boga. 17 Zaś jeśli dziećmi, to także dziedzicami, skoro tego samego doznajemy; dziedzicami zaiste Boga, a współdziedzicami Chrystusa, byśmy wspólnie zostali w chwale.

18 Ponieważ jestem zdania, że doznania obecnej pory, nie równoważne względem nastającej chwały, która została objawiona względem nas. 19 Bo TR stworzenie czeka żarliwie na otwarte ukazanie się dzieci Boga. 20 Ponieważ stworzenie nie zostało świadomie podporządkowane marności, ale dla * Tego, który podporządkował, 21 w nadziei, że to stworzenie zostanie uwolnione z niewoli deprawacji, dla chwały wolności dzieci Boga. 22 Wiemy, że całe stworzenie wspólnie wzdycha i razem cierpi bóle porodowe aż do teraz. 23 Ale nie tylko, lecz i my sami, choć mamy pierwocinę Ducha, także wzdychamy sami w sobie, wyczekując adopcji w wykupieniu naszego ciała. 24 Bo zostaliśmy uratowani dla nadziei. Ale nadzieja, która jest widziana - nie jest nadzieją; gdyż kto się spodziewa tego, co widzi? 25 A skoro czegoś nie widzimy - mamy nadzieję, wyczekując poprzez wytrwałość.

26 Ale też i Duch dopomaga naszej słabości, bowiem nie wiemy tego, o co się mamy pomodlić jak należy; a sam Duch wstawia się za nami niewypowiedzianymi wzdychaniami. 27 Zaś Ten, co bada serca wie, jaki jest ów zamiar Ducha, ponieważ według Boga wstawia się za świętymi. 28 Wiemy, że miłującym Boga wszystko pomaga ku szlachetnemu postępowaniu tych, co według zamysłu * są zaproszonymi. 29 Bo których wcześniej widział - także z góry przeznaczył, jako podobnie ukształtowanych do wizerunku Jego Syna, aby On był pierworodnym wśród wielu braci. 30 Zaś których przeznaczył - tych i powołał. A których powołał - tych i uznał za sprawiedliwych. A których uznał za sprawiedliwych - tych też wyniósł.

31 Co więc, do tego powiemy? Skoro Bóg dla naszego, kto naprzeciwko nas? 32 On, który, zaiste, nie oszczędził swojego Syna, ale oddał go w ofierze za nas wszystkich - jakby i razem z nim, życzliwie nie dał nam wszystkiego? 33 Kto będzie oskarżał przeciwko wybranym Boga? Bóg jest Tym, który uznaje za sprawiedliwego; 34 kto będzie skazującym? Chrystus, co umarł, więcej, został też wskrzeszony; ten, który jest na prawicy Boga także prosi za nami. 35 Któż nas oddzieli od miłości Chrystusa? Utrapienie, czy ucisk, czy prześladowanie, czy głód, czy nagość, czy niebezpieczeństwo, czy miecz? 36 Jak jest napisane: Dla ciebie cały czas jesteśmy uśmiercani, zostaliśmy policzeni podobnie jak owce na rzeź. Psalm 44,23 37 Lecz w tym wszystkim osiągamy pełne zwycięstwo, poprzez Tego, co nas miłuje. 38 Bo jestem przekonany, że ani śmierć, ani życie, ani aniołowie, ani władze, ani potęgi, ani rzeczy teraźniejsze, ani mające nastąpić, 39 ani wyniesienie, ani głębia, ani jakieś inne stworzenie nie będzie mogło nas odłączyć od miłości Boga w Jezusie Chrystusie, naszym Panu.

 

*8,1; *8,3; *8,4 także: ciała wewnętrznego, osobowości opartej na cielesnej naturze, cielesnej natury

*8,6 także: myśl; usposobienie

*8,10 także: dla

*8,15 adopcji

**8,15 (z języka aramejskiego) Boże Ojcze

*8,20 także: z powodu, przez

*8,28 także: celu, zamiaru, wystawienia na widok publiczny

 

9. Prawdę mówię w Chrystusie, na podstawie sumienia, które mi świadczy w Duchu Świętym; nie oszukuję się kłamstwami. 2 Choć zdarza mi się wielki smutek i nieustanny ból w moim sercu. 3 Ponieważ TR życzyłbym sobie stać się osobą zaklętą przez Chrystusa dla moich braci, mych pokrewnych według cielesnej natury, 4 którymi są Israelici. Ich jest owe usynowienie, chwała, przymierza, ustanowienie Prawa, służba Boża i obietnice; 5 ich przodkowie, i z nich Chrystus według cielesnej natury. Ten, który jest dla wszystkich, Bóg wyniesiony na wieki, amen.

6 Lecz nie ma możliwości, że upada * Słowo Boga. Gdyż nie wszyscy z Israela, to Israel. 7 Także nie wszyscy dziećmi dlatego, że są nasieniem Abrahama; ale: W Izaaku * zostanie powołane tobie potomstwo. 1 Mojżesza 21,12 8 To jest - nie dzieci cielesnej natury tymi dziećmi Boga, lecz za potomstwo liczone są dzieci obietnicy. 9 Bo słowo obietnicy jest takim: O tym czasie przyjdę, a Sara będzie miała syna. 1 Mojżesza 18,10 10 Ale nie tylko to, lecz i Rebeka * zachodząc w ciążę z jednego - naszego ojca Izaaka; 11 gdy jeszcze nie zostali zrodzeni i nie uczynili czegoś dobrego * lub złego - aby mogło pozostać postanowienie Boga, że nie z uczynków, ale z Tego, co powołuje, w zgodzie z wyborem - 12 zostało jej powiedziane, że większy będzie służył mniejszemu; 13 tak, jak jest napisane: Jakóba umiłowałem, zaś Ezawa nie ścierpiałem. Malachiasz 1,2 - 3

14 Co więc, powiemy? Czy przy Bogu nie jest niesprawiedliwość? Nie może być. 15 Gdyż mówi Mojżeszowi: Dostąpi miłosierdzia ten, któremu okażę litość; ulituję się nad tym, nad którym odczuję żal. 2 Mojżesza 33,19 16 Zatem więc - nie dla tego, co chce, nawet nie dla tego, co biegnie, ale dla tego, co dostępuje miłosierdzia Boga. 17 Bowiem Pismo mówi faraonowi: To względem Samego Siebie cię wzbudziłem, abym na tobie mógł okazać Swoją moc, i by mogło zostać rozgłoszone Moje Imię na całej ziemi. 2 Mojżesza 9,16 18 Zatem temu, któremu chce - okazuje litość; a którego chce - czyni twardym.

19 Powiesz mi: Więc dlaczego jeszcze obwinia? Kto przeciwstawi się Jego woli? 20 O człowieku, z pewnością. Kim ty jesteś, że sprzeczasz się z Bogiem? Czy twór powie temu, co go uformował: Dlaczego mnie w ten sposób uczyniłeś? 21 Czyż garncarz nie ma władzy nad gliną, aby z tego samego ciasta uczynić jedno TR naczynie o wartości, zaś drugie TR o niskiej cenie *? 22 A jeśli Bóg chcąc okazać gniew oraz dać poznać Jego potęgę, w wielkiej cierpliwości zniósł naczynia gniewu przygotowane na zatracenie, 23 aby dać poznać bogactwo swojej chwały nad naczyniami miłosierdzia, które wcześniej przygotował ku chwale; 24 oraz je z nas powołał, nie tylko z Żydów, ale i z pogan? 25 Jak mówi w Ozeaszu: Nie mój lud nazwę moim ludem i nie kochaną - kochaną. Ozeasz 2,3 26 A stanie się to w miejscu, gdzie zostało im powiedziane: Nie wy jesteście moim ludem; tam będą nazwani dziećmi Boga żyjącego. Ozeasz 1,10 27 Zaś Izajasz z powodu Israela woła: Choćby liczba dzieci Israela była jak piasek morza - resztka zostanie wybawiona *. Izajasz 10,22 28 Gdyż Słowem doprowadza do końca oraz obcina w sprawiedliwości. Zaiste, Pan spowoduje Słowo obcinania na ziemi. 29 I jak wcześniej powiedział Izajasz: Jeśli Pan Zastępów nie zostawiłby nam nasienia, stalibyśmy się jak Sodoma i zostalibyśmy upodobnieni do TR Gomory. Izajasz 1,9

30 Co więc, powiemy? Że poganie, którzy nie dążyli do * sprawiedliwości - schwytali ** sprawiedliwość, ale sprawiedliwość z wiary; 31 a Israel, goniący Prawo sprawiedliwości - do sprawiedliwości Prawa nie dotarł. 32 Z powodu czego? Dlatego, że nie z wiary - ale z uczynków Prawa. Bowiem urazili się * kamieniem urażenia; 33 tak, jak jest napisane: Oto kładę na Syjonie * kamień urażenia oraz skałę zgorszenia; dzięki niemu ten wierzący nie zostanie skalany **. Izajasz 8,14; Psalm 118,22

 

*9,6 także: wypada

*9,7 ST z hebr. Ic’haku

*9,10 ST z hebr. Ribka / Riwka

*9,11 także: odpowiedniego, szlachetnego, sprawiedliwego, prawego, doskonałego

*9,21 także: niełasce, wzgardzie

*9,27 także: zachowana przy życiu, ocalona, uzdrowiona

*9,30 także: idący za, goniący

**9,30 także: zrozumieli

*9,32 także: uderzyli się, potknęli się, doznali urazy

*9,33 ST z hebr. Cyon; nazwa wzgórza w Jerozolimie, na którym wzniesiono pierwsze budowle Dawida

**9,33 także: zawstydzony

 

10. Bracia, upodobanie mojego serca jest ku zbawieniu, nadto modlitwa do Boga za Israel. 2 Bo im świadczę, że mają zazdrość o Boga, ale nie w celu rozpoznania. 3 Gdyż nie znając sprawiedliwości Boga oraz pragnąc własną sprawiedliwość utwierdzić - nie poddali się sprawiedliwości Boga. 4 Ponieważ należnością * Prawa jest Chrystus, ku sprawiedliwości każdego wierzącego.

5 Bowiem Mojżesz pisze o sprawiedliwości z Prawa, że ten człowiek, który je spełnił * - w nich będzie żył **. III Mojżesza 17,5; V Mojżesza 6,25 6 Zaś sprawiedliwość z wiary mówi tak: Nie powiedz w swoim sercu: Kto wstąpi do niebios? (To jest ściągnąć * Chrystusa); 7 albo: Kto zstąpi do podziemnego świata? (To jest wyprowadzić Chrystusa spośród umarłych). 8 Ale co mówi? Blisko ciebie jest Słowo, w twoich ustach i twoim sercu. V Mojżesza 30,14 To jest słowo wiary, które ogłaszamy; 9 że jeśli przez swoje usta wyznasz Pana Jezusa i uwierzysz w swym sercu, że Bóg go wzbudził z martwych - zostaniesz zbawiony. 10 Bo sercem zostaje się przekonywanym o * sprawiedliwości, zaś ustami jest wyznawane o zbawieniu. 11 Gdyż Pismo mówi: Każdy, kto w Niego wierzy, nie zostanie zawstydzony. Izajasz 28,16 12 Bowiem nie ma oddzielenia Żyda i Greka; gdyż ten sam Pan jest Panem wszystkich, i jest bogaty względem wszystkich, co Go wzywają. 13 Każdy bowiem, kto wzywał do siebie Imię  Pana - zostanie zbawiony.

14 A jak wezwą do siebie Tego, co do którego nie uwierzyli? Albo jak uwierzą, o którym * nie usłyszeli? A jak usłyszą, bez głosiciela? 15 Albo jak mogliby głosić, jeśli nie zostali wysłani? Tak jak jest napisane: Jak piękne nogi głoszących dobrą nowinę pokoju; tych, co głoszą szlachetną Ewangelię. Izajasz 52,7 16 Ale nie wszyscy się poddali Ewangelii; bowiem Izajasz mówi: Panie, kto uwierzył naszej relacji? Izajasz 53,1 17 Zatem wiara będzie z relacji, a relacja z powodu Słowa Boga. 18 Ale mówię: Czyż nie usłyszeli? Przeciwnie, do każdej krainy wyszedł ich głos, a ich słowa do kresów zamieszkałej ziemi. Psalm 19,5

19 Ale mówię: Czy Israel się nie dowiedział? Pierwszy mówi Mojżesz: Ja was pobudzę do zazdrości z powodu nie mojego ludu *, z powodu nierozumnego ludu was rozdrażnię. V Mojżesza 32, 21 20 A Izajasz, ośmielając się, mówi: Zostałem znaleziony przez tych, którzy mnie nie szukali, i stałem się widoczny tym, którzy się mnie nie radzili. Izajasz 65,1 21 Zaś względem Israela mówi: Cały czas wyciągałem moje ręce do tego nieposłusznego oraz sprzeciwiającego się ludu. Izajasz 65,2

 

*10,4 także: spełnieniem, końcem, skutkiem

*10,5 zawsze wykonywał wszystkie uczynki wynikające z nakazów i wyroków Prawa Mojżesza

**10,5 nadal będzie żył w Prawie Mojżesza

*10,6 także: sprowadzić na dół

*10,10 także: ku, do, względem, dla, co do

*10,14 możliwe tłumaczenie: którego

*10,19 czyli pogan

 

11. Zatem mówię: Czy Bóg odsunął swój lud? Nie może być. Gdyż ja także jestem Israelitą z nasienia Abrahama oraz plemienia Beniamina. 2 Bóg nie odsunął swojego ludu, który wcześniej przewidział. Czyż nie wiecie, co mówi Pismo przez Eliasza? Jak zwraca się on do Boga z powodu Israela, mówiąc: 3 Panie, Twoich proroków zabili, Twoje ołtarze zburzyli, i ja sam zostałem pozostawiony; zatem szukają mojej duszy. 1 Królewska 19,10 4 Ale co mu mówi Boska wypowiedź: Zostawiłem sobie siedem tysięcy mężów, którzy nie zgięli kolana dla Baala *. 5 Tak więc i w obecnej porze została reszta według wyboru łaski. 6 A jeśli łaską, to już nie z uczynków - gdyż łaska nie byłaby wtedy łaską. A jeśli z uczynków, to nie jest już łaska - bo uczynek nie byłby wtedy uczynkiem. 7 Co zatem? Czego Israel poszukuje, tego nie osiągnął, ale owo wybranie osiągnęło; zaś pozostali zostali zatwardziałymi, 8 tak jak jest napisane: Dał im Bóg ducha otępienia, oczy niewidzenia i uszy niesłyszenia, aż do dzisiejszego dnia. Izajasz 6,9 + 29,10; Ezechiel 12,2 9 A Dawid mówi: Niech ich stół zostanie na pułapkę, na sieć, na zgorszenie oraz na zapłatę; 10 niech zostaną zaćmione ich oczy, aby nie widzieć, a ich plecy zegnij dla każdego. Psalm 69,23 - 25

11 Zatem mówię: Czy potknęli się aby upaść *? Nie może być. Ale w ich fałszywym kroku przyszło zbawienie pogan, by TR ich pobudzić do zazdrości. 12 Zaś jeśli ich fałszywy krok jest bogactwem świata, a ich poniżenie - bogactwem pogan, tym bardziej liczne stanie się ich uzupełnienie *.

13 Ale mówię wam, poganom. Przez ile czasu ja jestem apostołem pogan - wynoszę swoją służbę, 14 abym jakoś pobudził do zazdrości moje ciało wewnętrzne i ocalił niektórych z nich od śmierci. 15 Bo jeśli ich porzucenie jest pojednaniem świata, czym będzie ich przyjęcie, jeśli nie życiem z umarłych? 16 Zaś jeśli pierwocina jest święta - także ciasto; a jeśli korzeń jest święty - także gałęzie.

17 Ale jeśli niektóre z gałęzi zostały odłamane, zaś ty, będąc z dzikiego drzewa oliwnego, zostałeś w nie wszczepiony oraz stałeś się współuczestnikiem korzenia i tłustości drzewa oliwnego - 18 nie wynoś się nad gałęzie *. Zaś jeśli się wynosisz, wiedz, że nie ty niesiesz korzeń, lecz korzeń ciebie. 19 Zatem powiesz: Odłamano gałęzie, abym ja mógł zostać wszczepiony. 20 Słusznie; zostały odłamane niewiarą, a ty jesteś postawiony wiarą. Nie myśl wyniośle, ale bądź zdjęty strachem; 21 bo jeśli Bóg nie oszczędził gałęzi według natury, żeby przypadkiem z twojego nie wstrzymał. 22 Znaj więc dobrotliwość * i srogość Boga; dla ginących - srogość, a dla ciebie dobrotliwość, jeśli pozostajesz w dobrotliwości; gdyż i ty byś został odcięty. 23 Ale i oni zostaną wszczepieni, jeśli nie pozostają w niewierze; gdyż Bóg jest władny znowu ich wszczepić. 24 Jeśli ty zostałeś wycięty z dzikiego według natury drzewa oliwnego i na równi z naturą zostałeś wszczepiony do szlachetnej oliwki, o ileż bardziej ci, którzy są według natury, zostaną wszczepieni we własne drzewo oliwne.

25 Gdyż nie chcę abyście się TR mylili, bracia, odnośnie tej tajemnicy (żebyście przed samymi sobą nie byli mądrymi), że zatwardziałość zdarza się po części Israelowi, aż nie wejdzie pełna ilość pogan. 26 I w ten sposób zostanie zbawiony cały Israel, tak jak jest napisane: Przyjdzie Ten, który zbawia z Syjonu oraz odwróci bezbożność od Jakóba. Psalm 14,8; Izajasz 59,20 27 A tym im będzie przymierze według Mojego, bo zabiorę ich grzechy. Izajasz 27,9; Jeremiasz 31,33 28 Oto, według Ewangelii, z powodu was - nieprzyjaciele, ale według wyboru - umiłowani z powodu przodków. 29 Gdyż nie tymi, co powodują żal dary i powołania Boga. 30 Bo jak wy, niegdyś, byliście nieposłusznymi Bogu, ale teraz dostąpiliście miłosierdzia z powodu tych nieposłusznych - 31 tak i oni stali się teraz niewierzącymi w waszą prośbę o miłosierdzie, aby i oni zostali objęci miłosierdziem. 32 Ponieważ Bóg osaczył wszystkich na nieposłuszeństwie, aby się nad wszystkimi mógł zlitować.

33 O głębio bogactwa, mądrości oraz poznania Boga; jak nie do zbadania są Jego wyroki i niezbadane Jego drogi *. 34 Bo kto poznał sposób myślenia Pana? Albo kto stał się Jego doradcą? Izajasz 40,13 35 Albo - kto Mu dał wcześniej i zostaje mu odwzajemnione? Job 41,2 36 Gdyż z Niego, poprzez Niego i ku Niemu wszystko; Jemu chwała na wieki. Amen.

 

*11,4  bożek pogański czczony przez narody semickie; z chaldejskiego: Pan

*11,11 także: zginąć

*11,12 także: łata, pełnia

*11,18 dokładniej: nie wynoś się nad (np: pierworództwo) gałęzi

*11,22 także: łaskawość, rzetelność, zacność, uprzejmość, łagodność

*11,33 także: nauki

 

12. Zachęcam was zatem, bracia, z powodu miłosierdzia Boga, by polecać wasze ciała jako ofiarę żyjącą, świętą, miłą Bogu, rozumną waszą służbą. 2 Także nie dostosowujcie się do tego porządku *, ale bądźcie przemieniani w odnawianiu waszego umysłu, aż do TR wybadania jaka jest wola Boga - to jest odpowiednie, bardzo się podobające oraz doskonałe.

3 Bowiem przez daną mi łaskę powiadam każdemu, kto jest między wami, aby nie być zanadto myślącym ponad to, co trzeba wiedzieć; lecz myśleć dla zachowania rozsądku, tak, jak Bóg przydzielił każdemu miarę wiary. 4 Gdyż tak jak w jednym ciele mamy wiele członków, zaś wszystkie członki nie mają tego samego zadania - 5 tak wielu jest jednym ciałem w Chrystusie, zaś każdy w swoim rodzaju; jedni członkami drugich. 6 Ale według danej nam łaski, mamy różne dary - czy to prorokowanie, według proporcji wiary; 7 czy to służbę w usłudze; czy to wyjaśnianie w nauce; 8 czy to zachętę w apelach. Dzieląc się w szczerości, kierując w gorliwości, litując się w radości.

9 Miłość niech stanie się nieobłudna. Brzydźcie się złem, a łączcie się ze szlachetnym. 10 Jedni do drugich przywiązani braterską miłością, jedni drugich uprzedzający szacunkiem. 11 W gorliwości nie opieszali *, pałający duchem, służący Panu, 12 radujący się nadzieją. W ucisku - wytrwali, w modlitwie - uporczywie trwający; 13 będący uczestnikami w niedostatkach świętych, prześladujący gościnnością. 14 Wielbijcie Boga tym, którzy was prześladują, wielbijcie i nie złorzeczcie. 15 Radujcie się z radującymi się i płaczcie z płaczącymi. 16 To samo myśląc jedni o drugich, nie myśląc wysoko, ale dostosowując się do pokornych. 17 Nie stawajcie się mądrymi * przed sobą. Nikomu złego za złe nie oddając; troszcząc się o to szlachetne przed wszystkimi ludźmi. 18 Jeżeli to z waszego powodu możliwe - zachowujcie pokój ze wszystkimi ludźmi; 19 nie mszcząc się sami, umiłowani; wszak gniew ma wyznaczone miejsce, bowiem jest napisane: Do mnie pomsta należy, Ja oddam w zamian, mówi Pan. V Mojżesza 32,35 20 Zatem jeśli łaknie twój nieprzyjaciel - karm go; jeśli pragnie - dawaj mu pić; bo gdy to czynisz, zgromadzisz węgle ognia na jego głowę. 21 Nie bądź zwycięzcą na skutek złego, ale zło przez szlachetne * zwyciężaj.

 

*12,2 także: epoki, świata, pokolenia

*12,11 także: niezdecydowani, bojaźliwi, dokuczliwi

*12,17 także: roztropnymi, rozsądnymi, rozumnymi

*12,21 także: odpowiednie, dobre, sprawiedliwe, prawe, doskonałe

 

13. Każda osoba niech się podporządkuje władzom wyższym; bo nie istnieje władza, jeśli nie od Boga; a te, które istnieją, są umieszczone na stanowiskach poniżej Boga. 2 Wobec tego, kto przeciwstawia się władzy - sprzeciwia się postanowieniu Boga; a ci, co się sprzeciwiają, sami sobą odbiorą wyrok. 3 Bo władcy nie są na postrach przeciwko szlachetnemu * czynowi - ale złemu. Chcesz się nie bać władzy? Czyń szlachetne, a będziesz miał od niej pochwałę; 4 gdyż jest sługą Boga, tobie ku dobremu. Zaś jeślibyś czynił zło - bój się; wszak nie na próżno nosi miecz. Ponieważ jest sługą Boga, co tego, kto czyni zło karci aż do zapalczywości. 5 Dlatego trzeba się podporządkować, nie tylko z powodu zapalczywości, ale także z powodu sumienia *. 6 Bo przez to i podatki płacicie, gdyż są publicznymi sługami Boga, którzy ku temu trwają. 7 Zatem wszystkim oddajcie należności; komu opłatę - opłatę; komu podatek - podatek; komu bojaźń - bojaźń; komu szacunek - szacunek.

8 Nikomu nie bądźcie nic winni, z wyjątkiem wzajemnego miłowania; gdyż kto miłuje drugiego - wypełnił Prawo. 9 Ponieważ: Nie będziesz cudzołożył, nie będziesz mordował, nie będziesz kradł, nie będziesz fałszywie świadczył, nie będziesz pożądał, czy jakieś inne przykazanie, jest streszczone w tej zasadzie: Będziesz miłował twego bliskiego jak siebie samego. 10 Miłość nie czyni złego bliskiemu; więc wypełnieniem Prawa jest miłość.

11 Poznajcie także tę porę, że już czas, abyśmy się ocucili ze snu; bo teraz bliżej jest nasze wyzwolenie, niż kiedy uwierzyliśmy. 12 Noc posunęła się naprzód, zaś dzień się zbliżył; zatem odrzućmy uczynki ciemności, a odziejmy się zbroją światła. 13 Zacznijmy chodzić godnie, jak w czasie dnia; nie w hulankach, pijaństwach, nie w rozwiązłościach i zuchwałościach, nie w sporach i zazdrości. 14 Ale odziejcie się w Pana Jezusa Chrystusa oraz nie czyńcie troski * względem pożądań cielesnej natury.

 

*13,3 także: dobremu, odpowiedniemu, pożytecznemu, prawemu

*13,5 także:  rady

*13,14 także: przeczuć, przewidywań, ostrożności

 

14. Zaś tego, kto jest słabym w wierze - przyjmujcie, ale nie do rozstrzygania * dyskusji. 2 Przecież jakiś wierzy, że może zjeść wszystko; a ten, co jest słabym je jarzyny. 3 Kto je - niech nie lekceważy tego, co nie je; zaś kto nie je - niech nie sądzi tego, co je; gdyż dobrał go sobie Bóg. 4 Kim ty jesteś, że sądzisz cudzego sługę? Dla swojego własnego Pana stoi lub pada; ale zostanie postawiony, bo Bóg jest władny go postawić. 5 Gdyż oto jakiś bada * dzień ** obok dnia, a inny każdy dzień bada; niech każdy zostanie przekonywany we własnym sposobie myślenia. 6 Ten, kto jest świadomy dnia - dla Pana jest świadomy; a kto nie jest świadomy dnia - dla Pana nie jest świadomy. Kto je - je dla Pana, bowiem dziękuje Bogu; a kto nie je - nie je dla Pana oraz dziękuje Bogu. 7 Gdyż nikt z nas dla samego siebie nie żyje i nikt samemu sobie nie umiera. 8 Bo jeśli żyjemy - żyjemy dla Pana; a jeśli umieramy - umieramy dla Pana; zatem jeśli żyjemy i jeśli też umieramy - jesteśmy Pana. 9 Ponieważ Chrystus po to umarł, powstał i ożył, aby był Panem umarłych i żyjących. 10 Zaś ty dlaczego sądzisz twojego brata? Lub, także ty, dlaczego lekceważysz twojego brata? Wszyscy staniemy przy trybunie Chrystusa. 11 Ponieważ jest napisane: Ja żyję - mówi Pan, dlatego dla mnie zegnie się każde kolano i każdy język przyzna się Bogu. Izajasz 45,23 12 Zatem więc, każdy z naszych, zda rachunek Bogu za samego siebie.

13 Dlatego nie sądźmy już jedni drugich; ale raczej to postanówcie, by nie sprawiać bratu obrazy lub zgorszenia. 14 Wiem i jestem upewniony w Panu Jezusie, że nic nie jest nieczyste dla samego siebie; chyba że dla tego, co uważa, że coś jest nieczyste; dla tego jest nieczyste. 15 Bo jeśli twój brat został zasmucony z powodu pokarmu, już nie zachowujesz się w zgodzie z miłością. Nie niszcz twoją potrawą tego, za którego umarł Chrystus. 16 Zatem, niech nie będzie profanowane wasze odpowiednie * zachowanie. 17 Bowiem Królestwo Boga nie jest pokarmem i napojem, ale sprawiedliwością, pokojem oraz radością w Duchu Świętym. 18 Kto w tym służy Chrystusowi, miły jest Bogu oraz wiarygodny dla ludzi. 19 Zatem więc, ścigajmy sprawy pokoju oraz te, dla wzajemnego budowania. 20 Ze względu na pokarm nie obalaj * dzieła Boga. Wprawdzie wszystko jest czyste, ale nieszczęsne dla człowieka, który je pośród zgorszenia. 21 Szlachetnie jest nie jeść mięsa, nie wypić wina, ani nie robić nic, przez co twój brat się gorszy, obraża, albo staje się słaby. 22 Ty masz wiarę - miej wobec Boga dla samego siebie. Bogaty ten, kto nie sądzi samego siebie w czym wybiera. 23 Ale temu, co się waha - jeśliby zjadł - poczytuje mu się to za winę, gdyż nie je z wiary *; zaś wszystko co nie jest z wiary * - jest grzechem.

 

*14,1 także: niezgody, sporu

*14,5  także:  oddziela, odróżnia, ocenia, postanawia

**14,5 także: termin, porę

*14,16 także: szlachetne, prawe, dobre

*14,20 także: rozwiązuj, niszcz, rozluźniaj, unieważniaj

*14,23 także: ufności, przekonania

 

15. Zaś my, którzykolwiek jesteśmy silni, winniśmy znosić * dolegliwości słabych, a nie sami się sobie podobać. 2 Jako, że każdy z nas niech się podoba bliskiemu - dla dobra, ku budowaniu. 3 Bowiem i Chrystus nie zadowolił się samym sobą; ale tak jak jest napisane: Obelgi lżących Ciebie, spadły na mnie. Psalm 69,10 4 Bo cokolwiek wcześniej zostało spisane, zostało spisane dla naszej nauki, abyśmy mieli nadzieję z powodu wytrwałości oraz zachęty Pisma. 5 Zaś Bóg wytrwałości oraz zachęty oby wam dał tak samo myśleć między sobą, poprzez Jezusa Chrystusa. 6 Abyście jednomyślnie, przez jedne usta, oddawali chwałę Bogu i Ojcu naszego Pana Jezusa Chrystusa.

7 Dlatego przyjmujcie jedni drugich, tak jak i Chrystus was przyjął na chwałę Boga. 8 Bowiem powiadam, że Jezus Chrystus stał się dla prawdy Boga sługą obrzezanych *, ku umocnieniu obietnic danych przodkom. 9 A poganie, aby za miłosierdzie oddali chwałę Bogu, tak jak jest napisane: Przez to będą Cię wysławiać między poganami i będą śpiewać Twojemu Imieniu. Psalm 18,50; 2 Samuela 22,50 10 I znowu mówi: Weselcie się poganie z Jego ludem. V Mojżesza 32,43 11 I znowu: Chwalcie Pana wszyscy poganie i wysławiajcie Go wszystkie ludy. Psalm 117,1 12 Nadto także mówi Izajasz: Będzie korzeń Jessego, i wskrzeszając się, zacznie przewodzić poganom; w Nim poganie będą pokładać nadzieję. Izajasz 11,1 - 10 13 Zaś Bóg nadziei, oby wam użyczył całkowitej radości oraz pokoju w wierzeniu, ku waszemu obfitowaniu w nadziei, poprzez moc Ducha Świętego.

14 Ale nawet ja sam co do was jestem pewien, moi bracia, że i sami jesteście napełnieni szlachetnością, dopełniani wszelkim poznaniem oraz mogący się nawzajem napominać. 15 A napisałem wam śmielej, bracia, z powodu łaski danej mi przez Boga, po części jako ten, co wam przypomina. 16 Abym ja był sługą Jezusa Chrystusa względem pogan, który spełnia święte obrzędy Ewangelii Boga; by hojność * pogan stała się godną przyjęcia oraz została uświęcona w Duchu Świętym. 17 Mam więc od Boga chlubę w Jezusie Chrystusie. 18 Gdyż nie odważę się mówić o czymś, czego - ku posłuszeństwu pogan dla Słowa - nie sprawił Chrystus przez moje zwiastowanie oraz działanie 19 w mocy znaków i cudów, w mocy Ducha Boga. Tak, abym Ewangelią Chrystusa wypełnił tereny od Jerozolimy i wokół, aż do Ilirii *. 20 Lecz tam starając się ewangelizować, gdzie nie został nazwany Chrystus, abym nie budował na cudzym fundamencie, 21 lecz tak, jak jest napisane: Ukażę się tym, którym nie zostało o Nim oznajmione, oraz zrozumieją ci, którzy nie pojmują. Izajasz 52,15

22 Dlatego doznawałem wielu przeszkód w tym, aby do was przyjść. 23 Zaś teraz, już nie trzymając się miejsca w tych okolicach, ale mając od wielu lat pragnienie, by do was przybyć; 24 przyjdę do was, jeśli kiedyś pójdę do Hiszpanii. Gdyż kiedy będę przechodził, mam nadzieję was zobaczyć i przez was zostać tam wysłanym; jeśli najpierw, po części, zostanę wami nasycony. 25 A teraz idę do Jerozolimy, służąc świętym. 26 Bowiem upodobała sobie Macedonia oraz Achaja, aby zrobić pewną wspólnotę dla ubogich, świętych w Jerozolimie. 27 Upodobały sobie, ponieważ są ich dłużnikami. Bo jeśli poganie stali się ich duchowymi wspólnikami - więc są dłużni służyć im w cielesnych *. 28 Zatem gdy to wykonam i potwierdzę dla nich ten plon, pójdę sobie przez was do Hiszpanii. 29 A wiem, że przychodząc do was - przyjdę w pełni uwielbienia dla Ewangelii Chrystusa. 30 Ale proszę was, bracia, przez naszego Pana Jezusa Chrystusa oraz przez miłość Ducha, by mi pomagać w modlitwach za mnie do Boga. 31 Abym został uchroniony od niewierzących w Judei, a moja służba dla Jerozolimy by była chętnie przyjmowana przez świętych. 32 Abym też, dzięki woli Boga, przyszedł do was w radości oraz doznał odpoczynku razem z wami. 33 A Bóg pokoju niech będzie z wami wszystkimi. Amen.

 

*15,1  także: zabrać

*15,8 dokładnie: obrzezania

*15,16 także: dobrodziejstwo; ofiara

*15,19 kraina nad Adriatykiem

*15,27 dotyczących cielesnej natury

 

16. Polecam wam Febę, naszą siostrę, która jest sługą zboru w Kenchrach, 2 abyście ją przyjęli w Panu, w sposób godny świętych, i abyście przy niej stanęli, w jakiejkolwiek by was potrzebowała sprawie. Bowiem i ona stała się opiekunką wielu oraz mnie samego. 3 Pozdrówcie Pryscyllę i Akwilę, moich współpracowników w Jezusie Chrystusie. 4 Tych, którzy nadstawiali swą szyję za moje życie, którym nie ja sam dziękuję, ale całe zgromadzenie wybranych z pogan. 5 Pozdrówcie także zbór w ich domu. Pozdrówcie mego umiłowanego Epeneta, który jest pierwociną Achai dla Chrystusa. 6 Pozdrówcie Marię, która wiele dla was pracowała. 7 Pozdrówcie Andronika i Juniasa, moich krewnych oraz moich współjeńców, którzy są znaczni pomiędzy apostołami, i którzy się przede mną urodzili w Chrystusie. 8 Pozdrówcie Ampliasa, mojego umiłowanego w Panu. 9 Pozdrówcie Urbana, naszego współpracownika w Chrystusie oraz mego umiłowanego Stachysa. 10 Pozdrówcie doświadczonego w Chrystusie Apellesa. Pozdrówcie tych od Arystobula. 11 Pozdrówcie Herodiona, mego krewnego. Pozdrówcie tych od Narcyssa, którzy są w Panu. 12 Pozdrówcie Tryfenę i Tryfosę, trudniące się w Panu. Pozdrówcie umiłowaną Persydę, która wielce się utrudziła w Panu. 13 Pozdrówcie wybranego w Panu Rufa oraz matkę - jego i moją. 14 Pozdrówcie Asynkryta, Flegonta, Hermasa, Patrobę, Hermena i braci razem z nimi. 15 Pozdrówcie Filologa i Julię, Nerego i jego siostrę, Olimpa i wszystkich świętych razem z nimi. 16 Pozdrówcie jedni drugich w świętym pocałunku. Pozdrawiają was zgromadzenia wybranych Chrystusa.

17 Ale proszę was, bracia, aby obserwować tych, co czynią podziały i zgorszenia wbrew nauce, której wyście się nauczyli; nawet odwróćcie się od nich. 18 Bo tacy nie służą naszemu Panu Jezusowi Chrystusowi, ale swojemu brzuchowi; także zwodzą serca niewinnych pośród pięknej mowy i sławy. 19 Gdyż wasze posłuszeństwo doszło do wszystkich. Zatem, raduję się z was, ale chcę, byście byli roztropnymi względem szlachetnego *, a prostodusznymi względem złego. 20 Zaś Bóg pokoju szybko zetrze szatana pod waszymi stopami. Łaska Pana naszego Jezusa  Chrystusa z wami. Amen.

21 Pozdrawia was Tymoteusz, mój współpracownik oraz Lucjusz, Jazon i Sospater, moi krewni. 22 Pozdrawiam was w Panu, ja, Tercjusz, piszący ten list. 23 Pozdrawia was Gajus, mój gospodarz oraz całego zboru. Pozdrawia was Erastus, zarządca miasta oraz brat Kwartus. 24 Łaska naszego Pana Jezusa Chrystusa z wami wszystkimi. Amen. 25 A Temu, który może was utwierdzić w zgodzie z moją Ewangelią oraz kazaniem Jezusa Chrystusa, z powodu odsłonięcia tajemnicy przemilczanej od wiecznych czasów, 26 a teraz, według postanowienia wiecznego Boga objawionej dla pism prorockich ku posłuszeństwu wiary, tej danej do poznania wszystkim narodom - 27 jedynemu, mądremu Bogu, chwała na wieki przez Jezusa Chrystusa. Amen.

 

*16,19 także: dobrego, przydatnego, zdrowego, sprawiedliwego, prawego, doskonałego