UWAGI WSTĘPNE

 

Treny należą do Pięciu Megillot wyszczególnionych we wstępie do Księgi Estery. W pięciu rozdziałach opisano oblężenie i zburzenie Jerozolimy przez Kasdejczyków (Chaldejczyków) w 586 roku p.n.e. oraz uprowadzenie Żydów do Babilonu przez króla Nabukadnecara. Według zgodnego świadectwa starożytnych, Treny spisał prorok Jeremjasz. Septuaginta dodaje nawet przedwstępne słowo o następującej treści: "Gdy Israel poszedł w niewolę, a Jerozolima legła w gruzach, wtedy Jeremjasz usiadł, rzewnie płacząc i zaintonował tą pieśń nad Jerozolimą, mówiąc:"

Treny

Eikah *

Treny

 

 

1. Jakże samotna siadła - osierocona jakby wdowa - stolica niegdyś wielkiej ludności. Pani pomiędzy narodami, przywódczyni pośród krain - zamieniła się w hołdownicę.

² Więc rzewnie płacze w nocy, a po jej twarzy płyną łzy. Nie ma nikogo, kto by ją pocieszył, ze wszystkich jej zalotników; sprzeniewierzyli się jej wszyscy przyjaciele, stali się jej wrogami.

³ Z powodu nędzy i twardej służby tuła się Judea, osiadła wśród pogan i nie znajduje wypoczynku. Pośród przesmyków kraju doścignęli ją wszyscy jej prześladowcy.

⁴ Drogi do cyjońskiej stolicy sposępniały, gdyż nie ma nikogo, kto by pielgrzymował na święto. Opustoszały wszystkie jej bramy, a jej kapłani wzdychają; dziewice jej są znękane, a jej samej - jej samej gorzko.

⁵ Jej ciemięzcy stanęli na czele, jej wrogowie czują się bezpieczni. Bo WIEKUISTY przepełnił ją żałobą z powodu mnóstwa jej grzechów; jej dzieci poszły w niewolę przed obliczem ciemiężyciela.

⁶ Tak odeszła od córy Cyonu cała jej wspaniałość. Jej przywódcy podobni są do jeleni, co nie znalazły paszy; zatem bezsilni szli przed poganiaczem.

⁷ W dniach nędzy i swojego tułactwa Jeruszalaim pamięta wszystko, co było dla niej cenne od starodawnych dni. Gdy jej lud dostał się w moc ciemięzcy - nikt jej nie wspomógł, zaś ciemięzcy przyglądali się oraz naśmiewali z jej klęsk.

⁸ Jeruszalaim ciężko zgrzeszyła, dlatego się zamieniła w ohydę. Wzgardzili nią wszyscy, którzy ją czcili, bowiem ujrzeli jej hańbę; a ona sama jęczy i się odwraca.

⁹ Jej nieczystość na skrajach jej szat; nie wspomniała na swą przyszłość. Tak dziwnie spadła głęboko oraz nie ma nikogo, kto by ją pocieszył. WIEKUISTY! Spójrz na moją nędzę, gdyż tryumfuje wróg.

¹⁰ Ciemięzca wyciągnął swoją rękę na wszystkie jej skarby. Tak, widziała jak poganie wtargnęli do jej Świątyni; oni, o których rozkazałeś: Nie wolno im wchodzić do Twojego zboru.

¹¹ Jęczą wszyscy jej mieszkańcy i poszukują chleba; oddają swe kosztowności za strawę, aby posilić duszę. Spójrz WIEKUISTY i zobacz, jak jestem poniżona.

¹² Oby was to nie spotkało, wy wszyscy, którzy przeciągacie drogą. Spójrzcie i zobaczcie - czy jest taki ból jak moja boleść, jaką mi uczyniono? Mnie, którą WIEKUISTY napełnił żałobą w dzień Swojego płonącego gniewu.

¹³ Z wysoka zesłał ogień w moje kości oraz je opanował. Zastawił sidła na me nogi oraz mnie odtrącił do tyłu; uczynił mnie pustkowiem oraz na zawsze zbolałą.

¹⁴ Jego ręką naciśnięte jest jarzmo moich grzechów; splotły się oraz złożyły na mym karku; złamał moją siłę. Pan wydał mnie w ręce, z których nie mogę powstać.

¹⁵ W moim środku Pan podeptał wszystkich mych bohaterów, ogłosił uroczystość przeciw mnie, aby skruszyć moich młodzieńców. Pan tłoczył prasę dziewiczej córze judzkiej.

¹⁶ A ja nad tym płaczę; we łzach rozpływa się moje oko. Bo dalekim ode mnie wydaje się pocieszyciel, który by pokrzepił moją duszę. Me dzieci osowiały, ponieważ wróg wziął górę.

¹⁷  Cyon wyciąga swoje ręce, lecz nie ma kto by je cieszył. Dokoła, przeciwko Jakóbowi, WIEKUISTY powołał jego ciemięzców; pośród nich, Jeruszalaim zamieniła się w ohydę.

¹⁸ Sprawiedliwy jest WIEKUISTY, gdyż opierałam się Jego ustom *. Słuchajcie tego wszystkie narody i spójrzcie na moją boleść. Dziewice oraz moi młodzieńcy poszli w niewolę.

¹⁹ Wzywałam mych zalotników, ale mnie zdradzili. Moi kapłani i starsi umierali w mieście, kiedy szukali strawy, aby posilić swoją duszę.

²⁰ Spójrz, WIEKUISTY, jak mi ciasno oraz jak wrze me wnętrze. W moim łonie przewraca się serce, gdyż jestem krnąbrna i byłam krnąbrna. Na zewnątrz miecz osierocał, a wewnątrz mór.

²¹ Słyszeli jak jęczałam, lecz nie było nikogo, kto by mnie pocieszył; wszyscy moi przyjaciele usłyszeli o moim nieszczęściu oraz się uradowali, że Sam to uczyniłeś. Sprowadzisz dzień, który zapowiedziałeś, a wtedy będą podobni do mnie.

²²  Niech przyjdzie przed Ciebie cała ich niecność i im uczyń, tak jak mnie uczyniłeś z powodu wszystkich moich grzechów. Gdyż niezliczone są moje męki, a moje serce boleje.

 

* nazwa Trenów, od pierwszego, hebrajskiego słowa tej Księgi, które znaczy: Jakże

*1,18 także: rozkazowi, słowu

 

2. O, jakże Pan w Swoim gniewie zamroczył * córę Cyonu. Z niebios strącił na ziemię wspaniałość Israela; w dzień Swojego gniewu nie pamiętał o podnóżku Swoich stóp.

² Pan zniszczył bez litości wszystkie siedziby Jakóba i w Swoim uniesieniu zburzył warownie córy judzkiej; powalił na ziemię, poddał hańbie królestwo oraz jego przywódców.

³ W płonącym gniewie strącił każdy róg Israela, cofnął Swoją prawicę wobec wroga oraz wzniecił w Jakóbie jakby ognistą łunę, która chłonęła dookoła.

⁴ Napiął Swój łuk niby wróg, naprężyła się Jego prawica jak ciemięzcy; w namiocie córy cyońskiej zniweczył wszelką rozkosz oczu oraz roztoczył Swój gniew jako płomienny ogień.

⁵ Pan powstał jakby wróg, spustoszył Israela, spustoszył wszystkie jego pałace, zburzył jego warownie, a u córy Cyonu namnożył jęku i rozpaczy.

⁶ Porył jak ogród Swój namiot, zburzył miejsce Swojego zboru; WIEKUISTY poddał w Cyonie zapomnieniu uroczystość i szabat. W Swoim srogim gniewie porzucił i króla, i kapłana.

⁷ Pan wzgardził Swoim ołtarzem, zbrzydził sobie Swoją Świątynię. Poddał w moc wroga mury jej pałaców, zatem w Przybytku  WIEKUISTEGO wydawali okrzyki, jak gdyby w świąteczny dzień.

⁸ WIEKUISTY postanowił zburzyć mur córy Cyonu. Rozciągnął sznur mierniczy i od niszczenia nie odwrócił Swej ręki - otoczył smutkiem wał i przedmurze, więc razem bezsilnie zamilkły.

⁹ Jej bramy zapadły się w ziemię; zniszczył i połamał jej zawory. Król oraz jej przywódcy pozbawieni są prawa wśród ludów; jej proroków nie dochodzi już objawienie od WIEKUISTEGO.

¹⁰ Zasiedli na ziemi i umilkli starsi córy cyońskiej, posypali prochem swe głowy i przepasali się worem; ku ziemi zwiesiły swoje głowy dziewice Jeruszalaim.

¹¹ Od łez zanikają moje oczy, wrze me serce, na ziemię się wylała moja zgęszczona krew wobec pogromu córki mojego ludu, gdy na ulicach miasta omdlewa i dziecię, i niemowlę.

¹² Wołały do swoich matek: Gdzie jest zboże i moszcz? Niby ranne, mdlały na ulicach miasta i wyzionęły ducha na łonie swoich matek.

¹³ Jaki ci mam postawić przykład? Do kogo cię porównam, córo Jeruszalaim? Komu przypodobam, abym cię pocieszył, córo Cyonu? Gdyż wielką jak morze jest twoja rana; kto cię wyleczy?

¹⁴ Twoi prorocy zwiastowali ci kłamstwo i tynk. Nie odsłaniali ci twojej winy, aby odmienić twoją dolę, lecz zwiastowali ci mowy fałszu * oraz obłudy.

¹⁵ Wszyscy, co przeciągają drogą załamywali nad tobą ręce, sykali i potrząsali głową nad córą Jeruszalaim, mówiąc: Czyż to jest owo miasto skończonej piękności, rozkosz całej ziemi?

¹⁶ Otworzyli na ciebie usta wszyscy twoi wrogowie, sykali oraz zgrzytali zębami, wołając: Zniszczyliśmy! Tak oto wygląda dzień, na który czekaliśmy; dożyliśmy, ujrzeliśmy go!

¹⁷ WIEKUISTY dokonał, co zamyślił; spełnił Swoje słowo, które było postanowione od starodawnych dni; burzył oraz się nie zmiłował; ucieszył tobą wroga i wywyższył róg twych ciemięzców.

¹⁸ Ich serce wołało do Pana. O, murze córy cyońskiej! Dniem i nocą wylewaj łzy jak potok, nie użyczaj sobie wytchnienia i niech się nie uspakaja źrenica twojego oka.

¹⁹ Wstań, wykrzykuj głośno w nocy, wykrzykuj na początku straży; przed obliczem Pana, jak wodę, wylewaj twoje serce; podnieś ku Niemu twoje ręce z powodu życia twoich dzieci, które pomdlały z głodu na rogach wszystkich ulic.

²⁰ Spójrz WIEKUISTY i zobacz, komu tak uczyniłeś? Czy niewiasty nie musiały zjadać swojego płodu, swoich wypiastowanych dzieci? Czyż kapłan i prorok nie byli mordowani w Świątyni Pańskiej?

²¹ Na ziemi, po ulicach leżeli chłopiec i starzec. Moi młodzieńcy i dziewice polegli od miecza; w dzień Twojego gniewu zabijałeś i bez litości zarzynałeś.

²² Zawołałeś - jakby na uroczysty dzień - na trwogi, które mnie osaczają. W dzień gniewu WIEKUISTEGO nie było nikogo, kto by uszedł i się ocalił. Co wypiastowałam i wyhodowałam - to mój wróg zgładził.

 

*2,1 także: otoczył chmurą nieszczęść

*2,14 dokładnie: odwracania od prawdy

 

3. Ja jestem tym mężem, co widział nędzę pod biczem Jego zagniewania.

² On mnie prowadził i zaprowadził w mrok, bez światła.

³ To przeciw mnie się odwrócił i ustawicznie zwraca Swoją rękę.

⁴ Starł moją cielesną naturę ^S, moją skórę i pogruchotał me kości.

⁵ Obudował mnie i ogarnął jadem oraz strapieniem.

⁶ Osadził mnie w ciemnościach, tak, jak od dawna umarłych.

⁷ Zagrodził mnie bez wyjścia i obciążył moje kajdany.

⁸ Chociaż krzyczę i wołam - On tamuje moją modlitwę.

⁹ Moje drogi zagrodził ciosem *, a me ścieżki wywrócił.

¹⁰ Stał się dla mnie czatującym niedźwiedziem, lwem przyczajonym w ukryciu.

¹¹ Moje drogi pokrzywił i mnie rozszarpał *; wprawił mnie w zdrętwienie.

¹² Napiął Swój łuk, a mnie postawił jako cel dla strzały.

¹³ Wbił w moje nerki dzieci Swojego kołczanu.

¹⁴ Stałem się pośmiewiskiem dla wszystkich ludów, ustawicznym przedmiotem ich pieśni.

¹⁵ Nasycił mnie goryczami oraz napełnił piołunem.

¹⁶ Krzemieniem wykruszył moje zęby oraz podeptał mnie w prochu.

¹⁷ Oddaliłeś od pokoju mą duszę, więc zapomniałem o szczęściu.

¹⁸ Powiedziałem: Zniknęła moja żywotna siła i ma nadzieja od WIEKUISTEGO.

¹⁹ Wspomnij na moją nędzę i tułactwo, na piołun oraz truciznę *.

²⁰ Pamięta, o, pamięta; lecz we mnie jest pognębiona moja dusza.

²¹ To wezmę do mojego serca oraz z tego powodu będę ufał:

²² To są łaski WIEKUISTEGO, że jeszcze nie zginęliśmy, bowiem nie wyczerpało się Jego miłosierdzie.

²³ One się odświeżają każdego poranku, gdyż wielką jest Twoja niezawodność.

²⁴ Moim udziałem jest WIEKUISTY - mówi moja dusza, dlatego Mu ufam.

²⁵ Dobrotliwym jest WIEKUISTY dla tych, co na Nim polegają; dla duszy, która Go szuka.

²⁶ I dobrze jest czekać w milczeniu na pomoc * WIEKUISTEGO.

²⁷ Dobrze też człowiekowi w jego młodości dźwigać jarzmo.

²⁸ Niechaj siedzi samotnie i milczy, kiedy go jarzmem obarczył.

²⁹ Niech położy na prochu swoje usta - może jest jeszcze nadzieja.

³⁰ Niech nadstawi policzki Temu, co go uderza i niech się nasyca hańbą.

³¹ Gdyż Pan nie odtrąca na wieki.

³² A jeżeli zasmucił - znowu się zmiłuje, według pełni Swej łaski.

³³ Bo nie ze Swojego serca trapi oraz zasmuca synów ludzkich.

³⁴ Kiedy się pod stopami gnębi wszystkich więźniów ziemi,

³⁵ gdy się uchyla prawo człowieka przed obliczem Najwyższego,

³⁶ gdy się wykrzywia czyjkolwiek spór - czy WIEKUISTY tego nie widzi?

³⁷ Czy ktoś coś wypowiedział - a się spełniło, jeśli Pan tego nie rozkazał?

³⁸ Czyż nie z ust Najwyższego wychodzi zarówno bolesne *, jak i szlachetne **?

³⁹ Czemu człowiek utyskuje póki żyje - mąż, co cierpi za swoje grzechy?

⁴⁰ Rozważmy nasze drogi i je zbadajmy, nawrócimy się do WIEKUISTEGO.

⁴¹ Podnieśmy serce do Boga w Niebie, nie tylko nasze ręce.

⁴² Myśmy wykroczyli i byli przekorni, a Ty nie wybaczyłeś.

⁴³ Okryłeś się gniewem oraz nas ścigałeś; zabijałeś nas bez litości.

⁴⁴ Przesłoniłeś się chmurą tak, że nie przeniknęła modlitwa.

⁴⁵ Pośród ludów uczyniłeś nas podmiotem oraz przedmiotem wstrętu.

⁴⁶ Otwierali na nas usta wszyscy nasi wrogowie.

⁴⁷ Naszym działem były trwoga i dół, spustoszenie oraz zniszczenie.

⁴⁸ Potoki wód wylewa moje oko nad spustoszeniem * córy mojego ludu.

⁴⁹ Moje oko wycieka i nie ustaje, bo nie znajduje wytchnienia,

⁵⁰ dopóki WIEKUISTY nie spojrzy z Nieba i się nie przyjrzy.

⁵¹ Łza mojego oka dręczy mą duszę z powodu wszystkich cór mojego ludu.

⁵² Ścigali, moi wrogowie ścigali mnie bez przyczyny jak ptaka.

⁵³ W dole zadławili me życie i zatoczyli na mnie kamień *.

⁵⁴ Wody wezbrały nad mą głową, zatem sądziłem, żem zginął *.

⁵⁵ Z najgłębszego dołu wzywałem Twojego Imienia - WIEKUISTY.

⁵⁶ Usłyszałeś mój głos, więc nie zatulaj Twojego ucha przed westchnieniem i moim krzykiem.

⁵⁷ W dniu w którym Cię wołałem byłeś bliskim, powiedziałeś: Nie obawiaj się.

⁵⁸ Prowadziłeś, Panie, sprawę mej duszy i wybawiłeś moje życie.

⁵⁹ Spojrzałeś, WIEKUISTY, na moją krzywdę - uczyń mi oczyszczenie z zarzutów *.

⁶⁰ Widziałeś całą ich zawziętość i wszystkie ich zamysły przeciw mnie.

⁶¹ Słyszałeś ich obelgi, WIEKUISTY i wszystkie ich plany przeciw mnie.

⁶² Słyszałeś mowy mych przeciwników i ustawiczne ich knowania przeciw mnie;

⁶³ gdy siadają i kiedy wstają; patrz, ja jestem przedmiotem ich pieśni.

⁶⁴ Oddasz ich zapłatę, WIEKUISTY, według działania ich rąk.

⁶⁵ Dasz im zamroczenie serca - na nich Twoje przekleństwo.

⁶⁶ Będziesz ich ścigał w gniewie oraz wytępisz ich spod nieba, o WIEKUISTY!

 

 *3,9 także: ciosanym kamieniem

 *3,11 inni: obłożył cierniem

 *3,19 inni: Wspomnienie mojej nędzy i tułactwa to piołun i trucizna.

 *3,26 także: zbawienie, wyzwolenie

 *3,38 także: C złe

**3,38 także: dobre, sprawiedliwe, łaskawe, doskonałe

 *3,48 C pogromem

 *3,53 inni: rzucali na mnie kamienie

 *3,54 dokładnie: że jestem odcięty z ziemi żyjących.

 *3,59 także: oddzielenie, sąd; C sprawiedliwość

 

4. Jakże sczerniało złoto, zmienił się kruszec kosztowny; święte kamienie zostały rozrzucone po rogach wszystkich ulic.

² Dzieci Cyonu są drogie, cenione na równi ze szczerym złotem, a zostały uznane za gliniane dzbany, za dzieło rąk garncarza.

³ Nawet szakale odsłaniają pierś gdy karmią swoje młode; a córa mojego ludu stała się srogą jak gdyby strusie na puszczy *.

⁴ Język niemowlęcia przywarł z pragnienia do jego podniebienia; dzieci prosiły o chleb, a nie było nikogo, kto by im go ułamał.

⁵ Ci, którzy jadali łakocie - mdleli po ulicach; ci, których wypiastowano w szkarłatach - obejmowali śmietniska.

⁶ Gdyż wina mojego ludu była większa niż grzech Sedomu *, który został zburzony w jednej chwili, choć nie spadły na niego ludzkie ręce.

⁷ Czystsi od śniegu byli jej przywódcy, bielsi od mleka; ich cera czerwieńsza od korali, a ich postać jakby z szafiru.

⁸ Lecz ich twarz stała się czarniejszą od sadzy, nie poznać ich na ulicach; ich skóra przylgnęła do ich kości oraz zaschła jak drewno.

⁹ Szczęśliwsi byli ci, którzy padli od miecza - niż ci, co zginęli od głodu; bowiem zanikali powoli, strawieni, z powodu braku plonów na polu.

¹⁰ W chwili pogromu córy mojego ludu, ręce tkliwych kobiet same gotowały swe dzieci, by im służyły za pokarm.

¹¹ WIEKUISTY wypełnił Swoją zapalczywość, wylał płonący Swój gniew i rozniecił ogień w Cyonie, co pochłonął jego posady.

¹² Nie daliby wiary królowie ziemi, wszyscy mieszkańcy świata, że wróg i ciemięzca wtargnie do bram Jeruszalaim.

¹³ Z powodu grzechu ich proroków, z powodu win ich kapłanów, którzy w niej przelewali krew sprawiedliwych.

¹⁴ Zatem błądzili po ulicach jak niewidomi, zbrukani krwią, tak, że nie można było się dotknąć ich szat *.

¹⁵ Usuńcie się - nieczysty! - tak wołano przed nimi - usuńcie się, usuńcie, jego się nie dotykajcie! Kiedy się rozproszyli i rozpierzchli, mówiono pomiędzy narodami: Już dłużej tam nie zamieszkają.

¹⁶ Rozproszył ich gniew WIEKUISTEGO, już więcej na nich nie patrzy. Nie uwzględniano też osoby kapłanów oraz nie zmiłowano się nad starcami.

¹⁷ Na próżno nasze oczy jeszcze wypatrywały pomocy. Na naszej strażnicy czekaliśmy na naród, który nie dopomógł.

¹⁸ Śledzili nasze kroki, byśmy nie chodzili po naszych ulicach; zbliżał się nasz koniec, dni nasze upłynęły, nadszedł nasz kres.

¹⁹ Szybszymi niż orły pod niebem stali się nasi prześladowcy; ścigali nas po górach, czyhali na nas na puszczy.

²⁰ Tchnienie naszych ust - pomazaniec WIEKUISTEGO *, schwytany został w ich jamach; on, o którym sądziliśmy, że w jego cieniu żyć będziemy pomiędzy narodami.

²¹ Ciesz się i wesel córo Edomu, osiadła na ziemi Uc *; do ciebie też przyjdzie czara; upijesz się oraz ogołocisz.

²² Spełniła się twoja wina, córo Cyonu, Bóg nie doda ci w twoim pojmaniu. On też nawiedzi twoją winę, córo Edomu, oraz odsłoni twój grzeszny stan.

 

*4,3 struś jest obojętny względem swojego potomstwa.

*4,6 spolszczone: Sodomy

*4,14 przyjętym zwyczajem dotykano przy powitaniu szat kapłana.

*4,20 najprawdopodobniej słowa te odnoszą się do króla Cydkjasza.

*4,21 w północnej części pustej Arabii (być może, że podczas wojny Edom otrzymał ziemię Uc od Kasdejczyków).

 

5. Wspomnij WIEKUISTY na to, co się nam stało; popatrz i zobacz nasze poniżenie.

² Nasze dziedzictwo przypadło obcym, a nasze domy cudzoziemcom.

³ Staliśmy się sierotami bez Ojca, a nasze matki są jak wdowy.

⁴ Za pieniądze pijamy naszą wodę; nasze drzewo gromadzimy za opłatą.

⁵ Na szyi nosimy prześladowania, pomdleliśmy, ale nie dają nam wytchnienia.

⁶ Wyciągaliśmy dłoń do Micraimu i do Aszuru, by się nasycić chlebem.

⁷ Zgrzeszyli nasi ojcowie i już ich nie ma, a my dźwigamy ich winy.

⁸ Panują nad nami niewolnicy i nie ma takiego, kto by nas wybawił z ich mocy.

⁹ W obliczu miecza na pustyni, z narażeniem naszego życia zdobywamy nasz chleb.

¹⁰ Od żarów głodu nasza skóra sczerniała jak piec.

¹¹ W Cyonie zhańbiono kobiety i dziewice w miastach Judei.

¹² Ich ręką byli wieszani przywódcy, nawet osoby starców nie były oszczędzane.

¹³ Młodzieńców wlekli do żaren, a chłopcy upadali pod drwami.

¹⁴ Starszyzna odstąpiła od bram, młodzież od swoich igrzysk.

¹⁵ Ucichło wesele serca i w żałobę zamieniły się nasze pląsy.

¹⁶ Spadła nasza korona; biada nam, bo zgrzeszyliśmy.

¹⁷ Nad tym boleje nasze serce, z tego powodu zaćmiły się nasze oczy.

¹⁸ Biadamy nad górą Cyon, która opustoszała i krążą po niej szakale.

¹⁹ Ty, WIEKUISTY, zasiadasz na wieki, Twój tron od pokolenia do pokolenia.

²⁰ Czemu miałbyś na zawsze o nas zapomnieć, opuścić nas na tak długie czasy?

²¹ Nawróć nas do Siebie, WIEKUISTY, a będziemy nawróceni; odnów nasze dni, by były jak dawniej.

²² Czyżbyś nas zupełnie miał porzucić i gniewał się na nas bez miary?